بررسي الگوي مصرف داروهاي مخدر مصرفي در بخشهاي جراحي بيمارستان آيت اله طالقاني

سابقه و هدف: يكي از موارد استفاده از داروهاي مخدر، دردزدايي پس از اعمال جراحي مي باشد. پژوهش حاضر براي بررسي الگوي مصرف داروهاي مسكن تزريقي در بيماران تحت عمل جراحي در بيمارستان طالقاني و بررسي عوامل احتمالي مرتبط با مصرف آن ها طراحي و اجرا گرديد.
روش بررسي: اين پژوهش با بهره گيري از سيستم استاندارد بين المللي Anatomical Therapeutic Chemical (ATC/DDD) در قالب يك مطالعه گذشته نگر ارزيابي مصرف دارو Drug Utilization Evaluation (DUE) طرح ريزي گرديد. مصرف داروهاي مخدر تزريقي شامل پتيدين، مرفين، متادون، پنتازوسين و فنتانيل در طي يك دوره شش ماهه از ارديبهشت تا مهرماه سال 1382 مورد بررسي قرار گرفت. پس از آناليزهاي اوليه، آناليز ridge regression براي طراحي مدل نهايي جهت تعيين عوامل مرتبط با مصرف داروهاي مخدر تزريقي مورد استفاده قرار گرفت.
يافته ها: 1029 بيمار تحت عمل جراحي كه در طول مدت بستري شان حداقل يك نوع داروي مخدر تزريقي دريافت كرده بودند، وارد مطالعه شدند. مقدار توتال مخدرهاي تزريقي مصرفي 335.24 DDD برابر با 4.67 DDD/100 bed days بود. بخش جراحي عمومي بيش ترين (129.32 DDD) و بخش جراحي پيوند كليه كم ترين (11.175 DDD) مصرف داروهاي مخدر تزريقي را دارا بودند. مشخص گرديد كه در اين ميان بخش جراحي زنان (0.099±0.05 DDD/day) بيشترين و بخش فك و صورت (0.036±0.02 DDD/day) كمترين ميزان مصرف روزانه را به خود اختصاص دادند. آناليزهاي آماري چند متغيره مشخص نمود كه رابطه معكوسي بين سن بيماران و متوسط مقدار داروي مخدر دريافتي روزانه (DDD/day) وجود دارد. همچنين زنان در مقايسه با مردان از متوسط تجويز داروي مخدر روزانه بيشتري برخوردار بودند P<0.001) و (r=0.19.
نتيجه گيري: خصوصيات دموگرافيك بيماران شامل گروه سني جوان و جنس زن به عنوان عوامل خطر مرتبط با مصرف بيشتر داروهاي مخدر مطرح مي باشند. اين امر مي تواند به خصوصيات فيزيولوژيك و يا سايكولوژيك اين بيماران مرتبط باشد.