قابليت آبياري قطره اي زيرسطحي و عوامل تاثيرگذار در عملکرد و کارايي مصرف آب پياز

در بين روشهاي متداول آبياري، آبياري قطره اي زيرسطحي به دليل کاهش تبخير، رواناب، فرونشت عمقي، سهولت کنترل علف هرز و سله ناشي از خيس شدن سطح خاک و نهايتا صرفه جويي در مصرف آب داراي مزيت هايي نسبت به ساير روشها مي باشد. در اين راستا سه فاصله نصب (0.6، 0.8 و 1 متر) نوارهاي آبياري در عمق 10 سانتي متر، دو عمق آبياري (برابر با ET_c و 0.8ET_c برآورد شده از روش پنمن مانتيث) و دو شيوه مصرف کود ازت (کود آبياري و کودپاشي دستي) براي توليد پياز بعنوان تيمارهاي آزمايش در دو فصل انتخاب شدند. آزمايش در ايستگاه تحقيقاتي خلعت پوشان وابسته به دانشگاه تبريز صورت گرفت. آبياري کرتي (متداول منطقه) با عمق آبياري معادل ET_c نيز بعنوان شاهد اجرا گرديد. بافت خاک منطقه طرح لوم شني بود. نتايج حاصل از تحقيق دلالت بر آن دارد که اختلاف عملکرد و کارآيي مصرف آب در بين تيمارهاي آزمايش در سطح 1 درصد معني دار بود. حداکثر عملکرد در سيستم قطره اي زيرسطحي براي تيمار 0.8ET_c و 0.6 متر فاصله نوار در سال دوم آزمايش برابر 52.73 تن در هکتار بدست آمد. عملکرد آبياري کرتي به 38.7 تن در هکتار رسيد. افزايش عملکرد در سيستم قطره اي زيرسطحي نسبت به شيوه کرتي را مي توان به عواملي از جمله شيوه کوددهي، تهويه مناسب در محيط ريشه، کنترل رشد علف هرز، فراهم بودن رطوبت کافي در ناحيه ريشه به خاطر کاهش تبخير و فرونشت عمقي ربط داد. کوددهي همراه با آب در آبياري زيرسطحي (تيمار ET_c و 0.8 متر) در مقايسه با کوددهي متداول 20 درصد افزايش عملکرد نشان داد. حجم آب مصرفي در آبياري کرتي 6870 و آبياري زيرسطحي با عمق هاي ET_c و 0.8ET_c به ترتيب 6200 و 4800 مترمکعب در هکتار بدست آمد. اين مقادير نسبت به شيوه مرسوم در منطقه آذربايجان به ترتيب 19.8، 27.7 و 43.9 درصد کمتر مي باشد. بيشترين کارايي مصرف آب برابر 10.9 کيلوگرم در مترمکعب از تيمار 0.8ET_c و 0.6 متر فاصله بدست آمد. با تغيير سيستم آبياري کرتي به قطره اي زيرسطحي حداکثر و حداقل صرفه جويي مصرف آب به ترتيب 30.1 و 9.7 درصد حاصل گرديد.