پهنه بندي دوره خشك با استفاده از شاخص بارندگي استاندارد شده در محيط GIS «مطالعه موردي: استان خراسان»

دوره خشك به عنوان يك پديده خزنده اي است كه در اثر كمبود رطوبت ناشي از كاهش ميزان بارندگي به وقوع مي پيوندد. خسارات بسيار گسترده و وسيع اين پديده بخش هاي زيادي از جامعه را تحت تاثير خود قرار داده و همه ساله زيان هاي بسيار زيادي را به بار مي آورد، لذا پايش و پهنه بندي آن به عنوان يك اصل مهم در برنامه ريزي هاي كلان بايد مد نظر قرار گيرد. به طور مشخص در اين تحقيق، شاخص بارندگي استاندارد شده براي پايش دوره هاي خشک و چهار مدل رگرسيون، کرجينگ، Spline و IDW براي پهنه بندي اين دوره ها استفاده شد. بررسي دوره هاي خشك در يك دوره آماري 33 ساله (1968-2000) در خراسان نشان داد كه وقوع اين پديده، يك ويژگي اقليمي است كه در دوره هاي زماني خاصي به وقوع مي پيوندد. اين بررسي نشان مي دهد در سال هاي اخير تكرار و تداوم اين پديده در كليه نقاط استان افزايش داشته است ولي  از شدت آن كاسته شده است. همچنين مشخص شد كه دوره هاي خشك به وقوع پيوسته در مناطق جنوبي استان تداوم و شدت بيشتري نسبت به مناطق مركزي و شمالي استان دارد. بررسي روش هاي مختلف درون يابي براي پهنه بندي اين بلاي طبيعي با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي نشان داد كه از بين چهار روش مختلف درون يابي، روش كريجينگ با توجه به عملکرد آن (ضريب همبستگي، MDE و MAE به ترتيب 71/0، 1/1- و 95/0) روش مناسبي براي درون يابي و در نهايت پهنه بندي شدت دوره هاي خشك است. لذا با استفاده از اين روش مقادير نقطه اي شاخص SPI ماهانه استفاده شده براي پايش دوره هاي خشك، به سطح تعميم داده شده و نقشه هاي شدت اين پديده در مقياس هاي زماني متفاوت براي استفاده در براي برنامه ريزي هاي سازگار با دوره هاي خشك توليد شد.