دوره تاخير اشتعال بر اشتعال هاي بعدي، عملكرد و كارآيي موتور نقش بسزايي دارد. تعيين طول اين دوره همواره از مشكلاتي بوده كه در كنترل احتراق و طراحي موتور وجود داشته است. با استفاده از يك موتور كوچك ديزلي پاشش مستقيم در قالب طرح آزمايش كامل فاكتوريل اثر پارامترهاي كاري موتور مانند دور در 5 سطح، بار 4 سطح و زمان پاشش سوخت در 5 سطح انجام گرفت. در اين تحقيق پارامترهاي احتراق موتور مانند دماي داخلي سيلندر، نرخ حداكثر گرماي آزاد شده، فشار حداكثر، نرخ فشار حداكثر و شتاب فشار حداكثر سيلندر بر تاخير اشتعال استاتيكي و ديناميكي اندازه گيري شدند. دماي داخلي سيلندر، دور موتور و نرخ حداكثر گرماي آزاد شده بيشترين تاثير را بر تاخير اشتعال داشتند. پارامترهاي بار، فشار حداكثر، نرخ فشار حداكثر و شتاب فشار حداكثر تاثير معني داري بر تاخير اشتعال نداشتند. تجزيه و تحليل رگرسيون تك متغيره نشان داد كه پارامترهاي درجه حرارت، نرخ حداكثر گرماي آزاد شده، سرعت موتور و زمان پاشش سوخت بيشترين همبستگي را با تاخير اشتعال دارند. در اين تحقيق مدل هاي رياضي تاخير اشتعال ديناميكي و استاتيكي تك متغيره و چند متغيره بر حسب پارامترهاي درجه حرارت، سرعت موتور و حداكثر گرماي آزاد شده به دست آمد. بهترين مدل ارايه شده مدل تاخير اشتعال استاتيكي با ضريب همبستگي 0.90 و حداكثر خطاي 1.32 ms است. آزمون هاي كفايت مدل نشان مي دهد كه مدل به دست آمده كاملا خطي بوده و تك تك پارامترها نقش موثري در مدل دارند. اين مدل جديد بوده و به نظر مي رسد مدل هاي ارايه شده بوسيله محققان قبلي نسبت به مدل به دست آمده، تاخير اشتعال را در موتورهاي ديزلي كوچك با سوخت پاشش مستقيم دقيق پيش بيني نمي كند.