تدوين الگويي جهت تصميم گيري مشاركتي اعضاي هیات علمي دانشگاه هاي ايران

اين مقاله، دو هدف را دنبال مي كند. هدف نخست، شناسايي عوامل زير بنايي و نيز حوزه هايي كه اعضاي هیات علمي مي توانند در تصميم گيري ها؛ مشاركت نمايند. هدف دوم؛ تدوين الگويي جهت تصميم گيري مشاركتي اعضاي هيات علمي دانشگاه است. براي دستيابي به اين اهداف ابتدا از طريق مطالعه و بررسي نظري تحقيق؛ مولفه هاي الگوي تصميم گيري اعم از مولفه هاي «زير بنايي» (پنج مولفه) و «حوزه ها » (هشت مولفه) احصا و سپس ديدگاههاي اعضای هیات علمي؛ گرد آوري شده است. روش تحقيق، از نظر هدف؛ كاربردي و از نظر شيوه گردآوري داده ها؛ از نوع پيمايشي است. جامعه آماري شامل اعضاي هیات علمي سه دانشگاه شمال - شرق كشور كه مجموعا 1020 بوده است. از اين تعداد؛ به روش نمونه گيري تصادفي طبقه اي تعداد 270 نفر انتخاب شدند كه نظرات 198 عضو هیات علمي جمع آوري و تحليل شده است. روايي پرسشنامه علاوه بر روايي صوري، از طريق تحليل عاملي مورد ارزيابي قرار گرفته است. قابليت اعتماد ابزار جمع آوري اطلاعات در مرحله آزمايشي به شيوه باز آزمايي (86/0) و نيز با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ، 89/0 به دست آمده است.
نتايج حاكي از آن است كه مولفه هاي «زير بنايي» الگوي تصميم گيري مشاركتي؛ مورد تاييد قرار گرفته است. البته از بين اين مولفه ها، مولفه روانشناختي از ميانگين بالاتري در مقايسه با ساير مولفه هاي: اهداف و ارزش ها؛ ساختاري؛ مديريتي و فن شناختي برخوردار بوده است. در «حوزه هاي» الگوي تصميم گيري مشاركتي نيز، ميانگين تمام مولفه ها از ميانگين نظري درجه هاي مورد وصف در ابزار گرد آوري داده ها بيشتر بوده است. ليكن مولفه هاي آموزش و تدريس؛ علمي و پژوهشي؛ انتظارات و خدمات و مشاوره نسبت به مولفه هاي آينده پژوهي؛ تسهيلات؛ مديريتي – اجرايي؛ بودجه و امور مالي؛ بار عاملي و ميانگين بيشتري داشته است. از بين اين مولفه ها؛ مولفه «بودجـه و امور مالي»؛ از اهميت مشاركت كمتري نسبت به ساير مولفه هاي حوزه هاي الگوي تصميم گيري، برخوردار بوده است. نتايج همبستگي پيرسون نيز نشان مي دهد كه بين ميانگين هاي مربوط به مولفه هاي زيربنايي وحوزه هاي الگو ي تصميم گيري مشاركتي؛ رابطه مستقيم و معني دار وجود دارد. هم چنين بر اساس نتايج حاصله در رابطه با مولفه هاي الگوي تصميم گيري مشاركتي برحسب مرتبه علمي وسابقه مديريتي، تفاوت معني داري بين گروه هاي نمونه تحقيق مشاهده نشد و مي توان نتيجه گرفت كه بين ديدگاه اعضاي هیات علمي درباره وضعيت مورد وصف اتفاق نظر وجود دارد. دربررسي تفاوت در «رشته تحصيلي» و «سابقه علمي» در برخي مولفه ها تفاوت معني داري وجود دارد كه اين تفاوت ها، از الگوي معيني پيروي ننموده است.