زمينه و هدف: فيناستريد يك تركيب 4 آزا استروئيد است كه به طور كاملا اختصاصي و رقابتي، آنزيم درون سلولي 5- آلفا ردوكتاز نوع II، عامل تبديل تستوسترون به دي هيدروتستوسترون (DHT)، را مهار مي كند. اين دارو تقريبا براي درمان تمام اختلالات مربوط به افزايش DHT مانند هيپرپلازي خوش خيم پروستات، ريزش مو با منشا آندروژني در مردان، پرمويي، آكنه و سبوره تجويز مي شود. از آنجا كه داروي فيناستريد مصرف بالايي در ميان مردان دارد و در تعدادي از آنان عوارضي مانند كاهش ميل جنسي، اختلالات نعوظي، اختلال در انزال، ژنيكوماستي و سرطان پروستات گزارش شده است، در پژوهش حاضر اثرات مقادير مختلف اين دارو بر تعداد سلول هاي اسپرماتوگوني، اسپرماتوسيت اوليه، سرتولي و بينابيني در موش صحرايي مورد بررسي قرار گرفت.
روش بررسي: تعداد 40 سر موش صحرايي نر بالغ از نژاد Sprague-Dawley به 5 گروه هر گروه داراي 8 سر شامل گروه كنترل (بدون تجويز ماده)، گروه شاهد (با تجويز آب مقطر) و سه گروه تجربي با تجويز مقادير روزانه 50 ،100mg/kg BW و 25 دارو تقسيم شدند. تجويز دارو به صورت خوراكي و طي مدت 32 روز انجام گرفت. تغييرات مربوط به تعداد سلول هاي اسپرماتوگوني، اسپرماتوسيت اوليه، سرتولي و بينابيني، در نرم افزار SPSS وارد و سپس با استفاده از آزمون هايDuncan ، Tukey، t-test و ANOVA مورد مقايسه و بررسي قرار گرفت. 05/p?0 به عنوان سطح معني داري در نظر گرفته شد.
نتايج: بر اساس نتايج حاصل، مصرف فيناستريد باعث كاهش معني دار تعداد سلول هاي اسپرماتوگوني در گروه هاي مصرف كننده مقادير50 ،100mg/kg BW دارو و همچنين كاهش تعداد سلول هاي اسپرماتوسيت اوليه در گروه مصرف كننده 50mg/kg BW دارو شد (05/p?0). تعداد سلول هاي سرتولي در هيچ كدام از گروه هاي تجربي، تغيير معني داري را نسبت به گروه كنترل نشان نداد؛ اما افزايش معني داري در تعداد سلول هاي بينابيني در گروه هاي دريافت كننده دارو مشاهده شد. اين دارو همچنين تغيير قابل ذكري در تراكم انواع سلولها و تغيير در ميزان رنگ پذيري سيتوپلاسم و هسته سلول هاي اسپرماتوگوني ايجاد ننمود.
نتيجه گيري: بنابر نتايج اين مطالعه، مصرف داروي فيناستريد باعث كاهش معني دار تعداد سلول هاي اسپرماتوگوني و اسپرماتوسيت اوليه و افزايش معني دار تعداد سلول هاي بينابيني مي شود؛ اما بر خصوصيات بافتي بيضه و توليد اسپرم اثر نمي گذارد. بنابراين به نظر مي رسد مصرف كوتاه مدت فيناستريد در باروري مردان تاثير قابل ملاحظه اي نداشته باشد.