رابطه رفتار مادرانه ناشي از تحريک واژن و گردن رحم با غلظت سرمي هورمون هاي استروژن، پروژسترون و پرولاکتين در بز

در بدو مطالعه نشان داده شد که تحريک واژن و گردن رحم موجب افزايش رفتار مادرانه در بز خصوصا در صورتي که در زايمان اول باشد، مي گردد. با توجه به شواهدي دال بر مداخله هورمون هاي جنسي در اين امر، در اين پژوهش رابطه غلظت هورمون هاي پرولاکتين، استراديول و پروژسترون با بروز رفتار مادرانه ناشي از تحريک واژن و گردن رحم مورد مطالعه قرار گرفت.
از 15 راس بز که علي رغم گذشت 1 تا 3 هفته از زايمان آنها از پذيرفتن بزغاله خود امتناع مي کردند، قبل و پس از 5 دقيقه تحريک مکانيکي واژن و گردن رحم نمونه خوني گرفته شد. ضمن يادداشت بروز يا عدم بروز رفتار مادرانه، غلظت سرمي هورمون پرولاکتين در گروه آزمون قبل و بعد از تحريک با آزمون Wilcoxon با هم و هورمون هاي استراديول، پروژسترون و پرولاکتين گروه آزمون با گروه شاهد با آزمون t مورد مقايسه و تجزيه تحليل آماري قرار گرفت.
در گروه آزمون، غلظت سرمي پرولاکتين بعد از تحريک بطور معني داري افزايش نشان مي داد (P<0.05) در حالي که غلظت پرولاکتين قبل از تحريک تفاوت معني داري با گروه شاهد نداشت. قبل از تحريک تفاوت معني داري در غلظت پرولاکتين دسته اي از گروه آزمون که در اثر تحريک افزايش رفتار مادرانه نشان مي دادند (n=8) با دسته اي ديگر از گروه آزمون که تغيير رفتار واضحي را نشان نمي داد (n=7) مشاهده نشد، در حالي که بعد از تحريک در دسته اي از گروه آزمون که رفتار مادرانه آنها افزايش مي يافت، غلظت پرولاکتين بيش از دسته ديگر بود (P<0.05).
غلظت سرمي استراديول به طور معني داري در گروه آزمون بيش از گروه شاهد بود (P<0.05)، اما تفاوت معني داري در غلظت پروژسترون در بين اين دو گروه مشاهده نشد. در دسته اي از گروه آزمون که به تحريک پاسخ مثبت مي دادند نسبت به دسته ديگر از همين گروه که پاسخ واضحي نداشتند، غلظت پروژسترون به طور معني داري بيشتر بود (P<0.05) در حالي که تفاوت معني داري در غلظت استراديول در اين دو دسته مشاهده نشد.
نتايج حاکي از آن است که احتمالا غلظت پايه پرولاکتين در بروز يا عدم بروز رفتار مادرانه بي تاثير است، ليکن افزايش غلظت پرولاکتين در اثر تحريک موجب بروز رفتار مادرانه مي گردد. افزايش غلظت پرولاکتين در دسته اي از گروه آزمون موجب افزايش بروز رفتار مادرانه مي گردد که غلظت پايه پروژسترون بالاتر باشد.