بررسي مفهوم زمان و مكان در نگارگري ايراني

گودرزي مصطفي; كشاورز گلناز

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

هنرهاي زيبا : پاييز 1386 , دوره - , شماره 31 ; از صفحه 89 تا صفحه 100 .

عنوان مقاله:

بررسي مفهوم زمان و مكان در نگارگري ايراني

نویسندگان:

گودرزي مصطفي*, كشاورز گلناز

آدرس:

* دانشكده هنرهاي تجسمي، پرديس هنرهاي زيبا، دانشگاه تهران، تهران، ايران

چکیده:

از نظر فيلسوفان، حركت مولد ايجاد دو عنصر زمان و مكان است. ريشه و شالوده اوليه نگاه به زمان و مكان در هنر ايران باستان و هنر ايران اسلامي، يكسان بوده است. عرفاي اسلامي اعتقاد دارند كه عوالم وجود به ترتيب به سه دسته كليِ «محسوس، مثالي و معقول» تقسيم مي شود. عالم مثال به اين جهت كه بين دو عالم مجرد (معقول) و مادي (محسوس) قرار دارد، داراي هر دو خواص مادي (از جهت قابل رويت بودن) وغير مادي (از جهت غير قابل لمس بودن) است. عالم مثال از اين جهت كه علت عالم مادي است، همواره مورد توجه هنرمند ايراني بوده است. فضاي نگارگري ايراني، فضاي عالم مثال است. در ترسيم اين فضاي مثالي، محدود نبودن به زمان و مكان مادي سبب مي شود نگارگر قادر باشد در يك زمان، اشيا و اماكن را از چند زاويه مختلف رويت كند. مطلق بودن زمان در اين فضا، سبب ترسيم تمامي اوقات (حتي صحنه هاي شب) در نوري يكدست، يكنواخت و منتشره شده است. عدم محدوديت به زمان و مكان فيزيكي در نگار گري ايراني، امكانات بيان بصري بيشتري در اختيار هنرمند نگارگر قرار مي دهد.

كلید واژه:

زمان(Q3)مكان(Q3)نگارگري ايراني(Q2)پرسپكتيو(Q3)عالم مثال(Q2)