تاثير تاريخ كاشت بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه سه رقم سويا در گرگان

تاكنون مطالعه جامعي در زمينه عكس العمل ارقام رشد محدود و رشد نامحدود به تاريخهاي متداول كشت سويا در استان گلستان صورت نگرفته است. از اينرو، مطالعه حاضر به منظور بررسي اثرات تاريخهاي مختلف كاشت، بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه ارقام سويا به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه اي واقع در 22 كيلومتري غرب شهر گرگان به اجرا در آمد. فاكتور اصلي آزمايش،‌ تاريخ كاشت با پنج سطح شامل 20 فروردين، 10 و 30 ارديبهشت، 20 خرداد و 13 تير و فاكتور فرعي، رقم با سه سطح شامل ويليامز، اس آر اف و پرشينگ بود. تاريخ كاشت به طور معني داري بر تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملكرد دانه در واحد سطح و همچنين ارتفاع بوته تاثير گذاشت اما تعداد دانه در غلاف و تعداد گره ساقه اصلي تحت تاثير تاريخ كاشت قرار نگرفت. علاوه بر اين، نتايج حاكي از اختلاف معني دار ارقام از نظر كليه صفات مورد مطالعه و معني دار نبودن اثرات متقابل بين تاريخ كاشت و رقم در همه صفات مورد بررسي به استثناي عملكرد دانه بود. بيشترين عملكرد دانه در تاريخ كاشت 10 ارديبهشت به دست آمد. اين تاريخ كاشت داراي بيشترين تعداد غلاف در بوته (70.9)، وزن صد دانه (17.7 گرم)، تعداد دانه در غلاف (2.4) و همچنين بيشترين ارتفاع بوته (114 سانتي متر) بود. در مقابل، كمترين عملكرد دانه در تاريخ كاشت 13 تير به دست آمد. تعداد غلاف در بوته در رقم پرشينگ بيشتر اما وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و ارتفاع بوته در اين رقم كمتر از دو رقم ديگر بود. در بين سه رقم مورد مطالعه، بيشترين وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و ارتفاع بوته براي رقم ويليامز به ثبت رسيد. در سه تاريخ كاشت اول، عملكرد دانه رقم رشد محدود پرشينگ و در تاريخ كاشت 20 خرداد عملكرد دانه دو رقم رشد نامحدود ويليامز و اس آر اف بيشتر بود. همچنين، در آخرين تاريخ كاشت (13 تير) ارقام ويليامز و پرشينگ دانه بيشتري توليد كردند. در نهايت، بر اساس يافته هاي يكساله اين تحقيق، اگر چه نمي توان به برتري يكي از ارقام يا يكي از دو تيپ رشد محدود يا نامحدود در تاريخهاي كاشت دير هنگام حكم داد ولي احتمالا مي توان رقم داراي تيپ رشد محدود را براي كشتهاي زود هنگام و بموقع توصيه نمود.