تيپ رشد ژنوتيپ هاي گندم دوروم و ارتباط آن با برخي صفات زراعي و عملكرد دانه در منطقه مراغه (سردسير ديم)

اين مطاله به منظور ارزيابي تيپ رشد 151 ژنوتيپ گندم دوروم موجود در آزمايش هاي مقايسه عملكرد ديم ايستگاه تحقيقات كشاورزي مراغه و تعيين ارتباط برخي صفات زراعي و تيپ رشد، طي سه سال زراعي (1377-1380) انجام گرديد. براي تعيين تيپ رشد ژنوتيپ هاي مورد آزمايش از روش متداول در مراكز تحقيقات بين المللي غلات و بر پايه يادداشت برداري از مراحل رشد و نمو رويشي گياه استفاده شد. براي بررسي رابطه بين صفات زراعي )تعداد روز از كاشت تا ظهور سنبله، تعداد روز از كاشت تا رسيدگي فيزيولوژيكي دانه، دوره پر شدن دانه، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملكرد دانه در واحد سطح( و تيپ رشد از ميانگين صفات مذكور در آزمايش هاي مقايسه عملكرد استفاده شد. نتايج نشان داد كه ژنوتيپ هاي بهاره با فراواني 51% بيشترين تعداد و پس از آن ژنوتيپ هاي زمستانه و بينابين )به ترتيب با فراواني 33% و (%16 قرار داشتند. مقايسات ميانگين براي عملكرد دانه نشان داد كه بين تيپ هاي مختلف رشد اختلاف هاي بسيار معني دار آماري (P£0.01) وجود داشته و بيشترين عملكرد دانه متعلق به ژنوتيپ هاي بهاره (1.200 تن در هكتار( بود. بين تيپ رشد و تاريخ ظهور سنبله همبستگي منفي و بسيار معني دار آماي (r=-0.31) و بين تيپ رشد و ارتفاع بوته همبستگي منفي و معني دار (r=-0.16) وجود داشت. ضرايب همبستگي بين عملكرد دانه و تاريخ ظهور سنبله، تاريخ رسيدن دانه، دوره پر شدن دانه و ارتفاع گياه به ترتيب برابر 65.51، 56.0، و 0.47 بود كه از نظر آماري بسيار معني دار بودند. براي انتخاب ژنوتيپ هاي با عملكرد دانه بالا در منطقه ديم مراغه و مناطق مشابه آب و هوايي، توجه به چهار صفت اخير به اصلاح كنندگان گندم دوروم توصيه مي شود.