بررسي الگوي کانسارسازي آهن در کانسار گل گهر سيرجان، کرمان

کانسار سنگ آهن گل گهر در 55 کيلومتري جنوب باختري سيرجان و در لبه خاوري زون سنندج – سرجان واقع شده است. سنگهاي همبر کانسار شامل واحدهاي رسوبي ± آتشفشاني دگرگون شده در رخساره شيست سبز و با سن احتمالي پروتروزوييک پسين – پالئوزوييک پيشين است. مهم ترين واحدهاي سنگي ميزبان کانسار شيل، ماسه سنگ، سيل بازالتي، گابرويي و ديابازي، سنگهاي يخساري (دياميکتيت) و تواليهاي کربناتي – چرتي مي باشد که در قسمت بالايي با تواليهاي ضخيم کربناتي پايان مي يابد. ساخت کانسار شامل نوارهاي ضخيم، متوسط و ريز مگنتيت همراه با شيل، ماسه سنگ و کربناتهاي چرتي است. حضور قطعات معلق و تخريبي درون نوارهاي مگنتيت و سنگهاي همبر، کانسار را در گروه آهن نواري راپيتان قرار مي دهد. نوارهاي مگنتيت با بافتهاي دانه اي، نواري و توده اي به خوبي بيانگر رسوبگذاري آهن به شکل هيدرومگنتيت است. حضور مواد آلي (گرافيت) و ريز لايه هاي پيريت بيانگر شرايط اکسايش – کاهش و تغييرات سريع فوگاسيته اکسيژن در زمان تشکيل کانسار است. سيلهاي بازي منطقه از نوع بازالت تولئيتي بوده و بيانگر عملکرد کافت ناقص اقيانوسي در زمان تشکيل کانسار مي باشد. حضور دياميکتيت و قطعات معلق بيانگر رسوبگذاري دريايي – يخچالي، همراه با فعاليتهاي متصاعدي آتشفشاني است. نفوذ آب دريا به درون حوضه کافتي و واکنش با سنگهاي نفوذي، سنگهاي دگرگوني قديمي آهن دار و کانسارهاي آهن نواري قديمي منجر به شستشو و انتقال آهن و سيليس، به شکل محلولهاي گرمايي – بروندمي شده است. برگشت بالا رونده محلولهاي گرمايي به درون آب دريا و حوضه رسوبي و برخورد با آبهاي سرد يخساري منجر به نهشت هيدرومگنتيت در بين رسوبات و قطعات تخريبي يخساري شده است. حضور بافت توده اي مگنتيت، مقادير زيادي تورمالين و عيار کم منگنز بيانگر کانسار از نوع همجوار، به مرکز فعاليتهاي آتشفشاني – رسوبي با دماي تقريبي 100 تا 250 درجه سانتي گراد است.