ارزيابي زيست محيطي سياست هاي استراتژيک توسعه صنعتي ايران با استفاده از رويکرد تحليل عوامل استراتژيک (SWOT)

ارزيابي زيست محيطي استراتژيک (SEA) به عنوان يک ابزار پشتيباني کننده تصميم گيري (D.S.S.) در حوزه هاي بخشي و کالبدي، از قابليتها و توانمندي هاي ويژه اي برخوردار است. تحليل ويژگي ها و روند برنامه ريزي استراتژيک در بخش صنعت کشور و تاثيرات بالقوه و بالفعل نتايج اجراي سياستهاي استراتژيک بخش مذکور بر محيط زيست، ضرورت بهره مندي از اين رويکرد نوين و موثر را ايجاب مي کند. در اين تحقيق به چگونگي ظرفيت سازي و تقويت بنيادي SEA در بخش صنعت و تعيين استراتژيهاي زيست محيطي توسعه پايدار صنعتي در ايران پرداخته شده است. هدف اصلي تحقيق، نظام مند سازي ملاحظات زيست محيطي در استراتژيها، سياستها، طرح ها و برنامه هاي توسعه صنعتي در عالي ترين سطوح تصميم گيري استراتژيک و تضمين رعايت ملاحظات و گزينه هاي زيست محيطي، همگام با ساير ملاحظات اقتصادي و يکي از کاربردي ترين فنون برنامه ريزي استراتژيک، استفاده بعمل آمده است. نتيجه تحليل ماتريس SWOT، نهايتا نشانگر درجه نياز به انجام SEA در رابطه با انواع استراتژيهاي صنعتي کشور در يک نظام اولويت بندي دو طبقه اي بوده است. بطوريکه در ميان کليه سياستهاي استراتژيک صنعتي مورد نظر، 2 استراتژي در اولويت اول و 4 استراتژي در اولويت دوم، غربالگري و ارزيابي گرديده اند. استراتژيهاي صنعتي با اولويت اول نيازمند SEA در ايران عبارتند از استراتژيهاي ايجاد بستر مناسب براي تشکيل شرکتهاي مادر تخصصي توسعه اي در جهت توسعه بخش غير دولتي در بخش صنعت و نيز تعامل با شرکتهاي خارجي به منظور راهيابي به بازارهاي بين المللي و جذب سرمايه گذاري مستقيم خارجي، همچنين استراتژيهاي صنعتي نيازمند SEA در اولويت دوم شامل استراتژيهاي حمايتي و تشويقي براي صادرات صنعتي، حمايت و اصلاح نهادهاي پشتيبان صنايع کوچک و متوسط، ايجاد زيرساختهاي پيوستن به WTO و کاهش تصدي گري و انحصار دولتي در بخش صنعت مي باشد. براساس يافته هاي اين تحقيق، حصول و تحقق شرايط پايداري کيفيت زيست محيطي و پايداري توسعه صنعتي در ايران، مستلزم سياستگذاري و تصميم گيري کلان و استراتژيک در رابطه با استراتژيهاي مزبور در چارچوب روش شناسي SEA در مرحله قبل از پروژه ها (سياستها، برنامه ها و طرح ها) و لزوما انجام مطالعات EIA در سطح پروژه ها مي باشد.