علل به كارگيري و حضور گسترده غلامان در نظام سياسي سامانيان

هر چند سامانيان (279-389 ﻫ-ق) به اعتبار احياي زبان فارسي و انتساب تباري به پادشاهان ايران باستان، حكومتي ايراني و بومي قلمداد مي گردند، ليكن در يك كليت ستون فقرات سپاهيگري، مناصب درباري و حكمراني ولايات در اين عصر متكي بر عناصر بومي نبود. حضور غلام سپاهياني چون آلبتگين، سيما، فايق، بكتوزن، تاش، توز تاش، قراتگين در مناصب حاجبي، سپهسالاري يا فرماندهي لشكر، حكمراني ولايات و به شكل فراگيرتري در كل ساختار سپاه، از ويژگي هاي بارز اين دوره است. در اين مقاله ضمن ارايه تصويري كلي از مصداق ها و نمادهاي اقتدار غلام سپاهيان به مجموعه عوامل داخلي و خارجي تاثيرگذار در جلب و جذب غلام سپاهيان توجه شده است. ارايه نتيجه اي مختصر از بحث و فهرستي از مآخذ و منابع مورد استفاده، مباحث پاياني اين مقاله را تشكيل مي دهد.