زمينه و هدف: طرح پيشگيري از تنبلي چشم همه ساله در سراسر كشور توسط معاونت پيشگيري بهزيستي كشور انجام مي گيرد. در اين گزارش تحليلي نتايج اجرايي اين طرح در سال هاي 80-1377 ارايه و با آمار غربالگري هاي كشورهاي مختلف مقايسه شده است تا ميزان همخواني شيوع تنبلي چشم در سالهاي مختلف اجراي طرح و همچنين تطابق آمارهاي مذكور با نتايج غربالگري تنبلي چشم در كشورهاي ديگر برآورد گردد.
روش كار: برنامه غربالگري تنبلي چشم برروي كليه كودكان 6-3 سال مهدهاي كودك و مراجعين پايگاه هاي سنجش بينايي از همان رده سنـي انجام مي گيرد. معاينه اوليه در اولين مرحله طرح توسط مربيان مهدهاي كودك صورت مي گيرد. در مرحله بعد موارد مشكوك توسط مربيان به كارشناسان بينايي سنجي ارجاع و موارد تنبلي چشم با تشخيص كارشناسان و تاييد آن توسط چشم پزشك پس از رد ساير علل ارگانيك مشخص مي گردند.
يافته ها: از مجموع 8427كودك معاينه شده در سال 1380 توسط مربيان مهد هاي كودك 608 نفر (2/7%) با شك به وجود اختلال بينايي به كارشناسان بينايي سنجي ارجـاع داده شـده اند. دامنه تغييرات برآورد شـيوع توسط مربيان در شهرهاي مختلف استان اردبيل از 2% تا 15% مي باشدكه تغييرات بالاي 7 برابراست. رقم فوق درسال هاي 80-1379 بترتيب معادل 10% با دامنه تغييرات 13-1 درصد و 12% با دامنه تغييرات 14-5 درصد و در سال 1377 معادل 11% با دامنه تغييرات 13-5 درصد بود. در مرحله دوم غربالگري برآورد شيوع مشكل بينايي تشخيص داده شده توسط كارشناسان بينايي سنجي درسال هاي 80-1377 بترتيب حدود 21%، 45%، 47% و74% بـوده است. درمرحلـه سـوم طرح از مجموع كودكان معاينه شده توسط چشم پزشكان شيوع تنبلي چشم طي سال هاي80-1378 بترتيب 6/1%، 41/1% و 25/1% بود.
نتيجه گيري: بر اساس نتايج مطالعه حاضر شيوع تنبلي چشم 42/1% بوده است كه با مطالعات انجام شده در ساير كشورها همخواني دارد، همچنين دامنه بالاي تغييرات برآورد شيوع اختلالات بينايي در استان ضرورت انجام مطالعات تطبيقي بيشتري را نشان مي دهد