جهت تعيين مهم ترين خصوصيات مرفوفيزيولوژيک موثر بر عملکرد دانه گندم، آزمايشي در سال زراعي 79-1378 در کوهدشت با ده ژنوتيپ گندم بهاره ديم در قالب بولوک هاي کامل تصادفي با چهار تکرار اجرا گرديد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد که ژنوتيپ هاي گندم از نظر عملکرد دانه، عملکرد کاه، عملکرد بيولوژيکي، وزن سنبله و وزن هزار دانه داراي اختلاف معني دار اما از نظر تعداد سنبله در متر مربع اختلاف معني دار نداشتند. هم چنين ژنوتيپ ها در ارتباط با درجه - روز رشد دريافتي جهت تکميل مراحل فنولوژيکي مختلف با هم اختلاف معني دار نداشتند. در بين ژنوتيپ هاي مورد بررسي ژنوتيپ زاگرس با حدود 560 گرم در متر مربع، بيشترين ماده خشک توليدي را داشت و ژنوتيپ شماره 2 (Pik/Opata CM) با توليد نهايي 360 گرم ماده خشک در متر مربع، کمترين توليد را داشت. حداکثر شاخص برگ (LAI) در مرحله گرده افشاني (3.26) مربوط به ژنوتيپ Kasyan/Genaro81 بود که عملکرد دانه (1583 کيلوگرم در هکتار) را به خود اختصاص داد و حداقل شاخص سطح برگ در مرحله گرده افشاني (2.4) را ژنوتيپ هاي Maya74 s ,Seri82//Vee s داشتند. اين ژنوتيپ ها داراي عملکرد دانه کمتري هم بودند. (به ترتيب 1328 و 1072 کيلوگرم در هکتار). روند سرعت رشد محصول (CGR) ژنوتيپ ها در ابتدا کند و پس از دريافت 500 درجه - روز رشد افزايش يافت و حداکثر سرعت رشد محصول ژنوتيپ ها با دريافت تفريبي 900-800 درجه - روز رشد مصادف با مرحله گرده افشاني حاصل گرديد. بيشترين سرعت رشد محصول در مرحله گرده افشاني مربوط به ژنوتيپ هاي Dovoin-1 و Descenocido (حدود 1.3 گرم بر متر مربع برده درجه - روز رشد) و کمترين سرعت رشد محصول درمرحله گرده افشاني مربوط به ژنوتيپ هاي Maya74 s Kvz/Bjy s, (حدود 0.8 گرم بر مترمربع برده درجه - روز رشد) بود. رابطه خطي مثبت (r=0.89) ميان حداکثر سرعت رشد محصول و عملکرد دانه در بين ژنوتيپ هاي مشاهده گرديد. نتايج آزمايش نشان داد ژنوتيپ هاي شماره 3، 4 و 10 از نظر برخي از صفات فيزيولوژيکي و آگرونوميکي نسبت به ديگر ژنوتيپ ها برتري داشتند.