مقدمه: بيماري نارسايي مزمن کليه بيمار را در معرض مشکلات و عوارض عديده اي قرار مي دهد. اين عوارض تمام جنبه هاي زندگي بيمار، نهايتا کيفيت زندگي وي را تحت تاثير قرار مي دهد. هدف از انجام پژوهش مقايسه کيفيت زندگي بيماران تحت همودياليز از ديدگاه پرستاران و خود بيماران مراجعه کننده به بخش همودياليز مرکز آموزشي-درماني رازي رشت در سال 1381 بوده است.
مواد و روش ها: در اين مطالعه توصيفي-مقايسه اي 18 نفر از کادر پرستاري و 126 بيمار تحت هموياليز به روش نمونه گيري از طريق سرشماري تمام واحدهاي جمعيت مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع آوري اطلاعات پرسشنامه اي مشتمل بر دو بخش: مشخصات فردي و سه ابزار نردباني کانتريل، شاخص رفاه و زمان معاوضه بود و به منظور تجزيه و تحليل داده ها از آمار توصيفي و استنباطي (آزمون تي مستقل، آناليز واريانس يکطرفه و ضريب همبستگي پيرسون) استفاده شد.
نتايج: در بررسي ديدگاه بيمار از کيفيت زندگي خود نتايج نشان داد که بين متغير کيفيت زندگي و سطح تحصيلات و ميزان در آمد با هر سه ابزار، ارتباط معني دار وجود دارد. علاوه بر آن در ابزار شاخص رفاه با محل زندگي (P<0.03) و وضعيت اشتغال (P<0.005) در ابزار نردباني کانتريل با سن (P<0.003)، محل زندگي (P<0.001) نشان داد که متغير مستقل کيفيت زندگي با متغير وابسته وضعيت اشتغال، تعداد فرزندان، طول مدت درمان با دياليز، وجود بيماري زمينه اي ارتباط معني دار مي باشد. در بررسي ديدگاه پرستاران از کيفيت زندگي بيماران در ابزار شاخص رفاه با متغير جنس، در ابزار نردباني کانتريل با وضعيت تاهل و ميزان سابقه کار در بخش همودياليز ارتباط معني دار مشاهده شد.
آزمون تي مستقل اختلاف معني دار آماري را بين ميانگين امتيازات دو گروه در ابزار شاخص رفاه (P<0.001)، ابزار نردباني کانتريل (P<0.02) و ابزار زمان معاوضه (P<0.005) را نشان داد و در نهايت در مقايسه ديدگاه بيمار و پرستار از کيفيت زندگي بيماران اختلاف معني دار مشاهده شد (P<0.005)، به طوري که ديدگاه خود بيماران نسبت به کيفيت زندگي خود پايين تر از ديدگاه پرستاران راجع به کيفيت زندگي بيماران بوده است.
نتيجه گيري: شناسايي اختلاف در ديدگاه پرستار و بيمار از کيفيت زندگي بيمار در ارايه کارهاي باليني و تدوين برنامه ريزي هاي اساسي و ارزيابي کيفيت مراقبت پرستاري توسط مديران پرستاري اهميت دارد.