بررسي و تحليل توسعه يافتگي و نابرابري هاي فضايي بخش کشاورزي استان کردستان طي سال هاي 1375 و 1395

نظم فر حسين; امان اله پور انور

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

جغرافيا و پايداري محيط (پژوهشنامه جغرافيايي) : پاييز 1395 , دوره 6 , شماره 20 #f00605 ; از صفحه 69 تا صفحه 87 .

عنوان مقاله:

بررسي و تحليل توسعه يافتگي و نابرابري هاي فضايي بخش کشاورزي استان کردستان طي سال هاي 1375 و 1395

نویسندگان:

نظم فر حسين, امان اله پور انور*

آدرس:

* دانشگاه محقق اردبيلي، اردبيل، ايران

چکیده:

بررسي نابرابري و وجود آن در محدوده هاي جغرافيايي مختلف در سال هاي اخير مورد توجّه برنامه ريزان و سياستمداران قرار گرفته است. کشور ما در بسياري موارد از نابرابري فضايي درون و بين منطقه اي رنج مي برد؛ از اين رو، توجّه به موضوع نابرابري فضايي در ابعاد و شاخص هاي مختلف کشور داراي ضرورت اساسي است. در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف سنجش وضعيّت توسعه يافتگي و نابرابري هاي فضايي بخش کشاورزي بين شهرستان هاي استان کردستان و تحليل روند تحوّلات نابرابري آنها طي سال هاي 1395-1375 طرّاحي شده است؛ از آنجا که توسعة متعادل و متوازن فضاهاي جغرافيايي، نيازمند بررسي دقيق و همه جانبه در ابعاد مختلف آن است، در اين پژوهش، تعداد 26 شاخص در بخش کشاورزي، تعريف شده است. براي بررسي مسائل تحقيق و تجزيه و تحليل داده ها از مدل تصميم گيري چندمعياره «حذف و انتخاب سازگار با واقعيّت (يک)» استفاده شده و وزن معيار هر يک از شاخص ها با روش «فرايند تحليل شبکه اي» محاسبه شده است؛ همچنين براي بررسي نابرابري هاي فضايي شهرستان هاي استان کردستان، ضريب ويليامسون به کار رفته است. به اين منظور، جهت بررسي توزيع زيرساخت ها از ضريب چولگي پيرسوني استفاده شده است. نتايج يافته ها نشان مي دهد که طي سال هاي 1375 تا 1395 به ميزان توسعه يافتگي شهرستان هاي استان کردستان افزوده شده است؛ امّا همگرايي نسبي بين شهرستان ها حاصل نشده است. همچنين مشخّص شد که نظريّة غالب در توزيع زيرساخت هاي کشاورزي اين استان بر اساس مدل مرکز-پيرامون بوده است؛ به طوري که در هر دو دورة بررسي شده، شهرستان سنندج به عنوان توسعه يافته ترين و شهرستان هاي کامياران و سروآباد به عنوان کم توسعه يافته ترين، از لحاظ شاخص هاي بخش کشاورزي، بوده و توزيع زيرساخت ها از نوع چولگي مثبت و به صورت نامتقارن بوده است.

كلید واژه:

توسعه يافتگي(Q1)نابرابري فضايي(Q1)روش حذف و انتخاب سازگار با واقعيّت (يک)(Q1)روش فرايند تحليل شبکه اي(Q1)استان کردستان(Q2)