برخاستگاه سازند سيليسي-آواري پسته ليق (پالئوسن زيرين) در برش چهچهه شمال شرق ايران

سعيدي امين; محبوبي اسداله; موسوي حرمي سيدرضا; محمودي قرايي محمدحسين

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

رسوب شناسي كاربردي : بهار و تابستان 1397 , دوره 6 , شماره 11 #r00433 ; از صفحه 1 تا صفحه 14 .

عنوان مقاله:

برخاستگاه سازند سيليسي-آواري پسته ليق (پالئوسن زيرين) در برش چهچهه شمال شرق ايران

نویسندگان:

سعيدي امين, محبوبي اسداله*, موسوي حرمي سيدرضا, محمودي قرايي محمدحسين

آدرس:

* گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده:

سازند پسته ليق(پالئوسن زيرين) در برش چهچهه از 94. 5 متر ماسه سنگ، شيل و واحدهاي تبخيري تشکيل شده است. شيل هاي اين سازند به منظور تفسير برخاستگاه مورد مطالعه قرار گرفتند. اين شيل ها نسبت به پوسته ي قاره اي فوقاني(UCC) از نظر اکسيد هاي اصلي Na2O, P2O5 SiO2, Al2O3و عناصر فرعي, Ba, Nb, Ce Sr تهي شدگي و از نظر U, و CaO غني شدگي را نشان مي دهند. با رسم نمودار دو تاييTiO2 در مقابل Al2O3 و نمودار دوتايي Zr درمقابل Al2O3 از نظر سنگ منشا، آذرين حد واسط براي شيل هاي پسته ليق پيشنهاد مي شود. براي تعيين موقعيت تکتونيکي از نمودارهاي K2O/Na2O در مقابل SiO2 و همچنين نمودارهاي سه تاييTh/Sc/Zr, La/Th/Sc, Th/Co/Zr استفاده شد که نشان دهنده ي موقعيت تکتونيکي جزاير کمان قاره اي است. انديس CIAمحاسبه شده براي اين شيل ها بيانگر شدت هوازدگي ضعيف تا متوسط و شرايط آب و هوايي خشک تا نيمه خشک بوده است. شاخص هاي, U/Th Ni/Co نيز حاکم بودن شرايط اکسيدي در محيط رسوبگذاري را نشان مي دهند. آغاز پالئوسن در بسياري از نقاط دنيا از جمله کپه داغ با شروع حرکات تکتونيکي و پسروي دريا همراه بوده که درحوضه ي کپه داغ منجر به ته نشيني رسوبات سيليسي آواري پسته ليق شده است به گونه اي که ضخامت اين سازند با پسروي دريا از سمت جنوب شرق به شمال غرب کاهش پيدا مي کند.

کلید واژه:

سازند پسته ليق(Q1)ژئوشيمي(Q2)سنگ منشا(Q2)موقعيت تکتونيکي(Q1)هوازدگي ديرينه(Q1)