تبيين اختياري بودن حرکت فعل در جملات پرسشي آري نه در زبان فارسي: رويکردي کمينه گرا

مغاني حسين; تفکري رضايي شجاع

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

زبان پژوهي (علوم انساني) : زمستان 1396 , دوره 9 , شماره 25 #f00600 ; از صفحه 191 تا صفحه 216 .

عنوان مقاله:

تبيين اختياري بودن حرکت فعل در جملات پرسشي آري نه در زبان فارسي: رويکردي کمينه گرا

نویسندگان:

مغاني حسين*, تفکري رضايي شجاع

آدرس:

* دانشگاه رازی

چکیده:

مقالة حاضر مي کوشد تا در چارچوب برنامة کمينه گرا (Chomsky, 1995, 2000, 2001a-b)، اختياري بودن فرايندي را در فارسي تبيين نمايد که به موجب آن، فعل در جملات پرسشي آري نه، ضمن ابقا در جاي اصلي خود، قادراست به جايگاه آغازين جمله نيز جابه جا شود تا تعبير پرسشي جمله را فراهم سازد. در اين راستا، نخست تصريح مي شود که اختياري بودن پيش گذاري فعل در جملات پرسشي آري نه در زبان فارسي متضمن نوعي تناقض در زمينة قدرت دو ارزشي مشخصه ها در برنامة کمينه گرا است. در ادامه، با ارائة يک راهکار جايگزين، انگيزة پيش گذاري فعل در ساخت هاي مذکور را بازبيني مشخصة [-تأکيد] و نيز مشخصة قوي [اصل فرافکني گسترده](Chomsky, 2000, 2001a-b) در جايگاه هستة گروه تأکيد قلمداد مي کنيم. در تحليل اخير، پيش گذاري فعل در جملات مورد بحث از يک طرف و ابقاي آن در جاي خود، ازطرفديگر، به ترتيب حاصل گزينش و عدم گزينش مشخصة [اصل فرافکني گسترده] از واژگان توسط هستة گروه تأکيد است. بدين ترتيب، در ساخت هاي گروه نخست، پس از بازبيني مشخصة قوي [اصل فرافکني گسترده] در جايگاه هستة گروه تأکيد، به دليل عدم امکان حرکت فعل به هستة گروه متمم نما جهت بازبيني مشخصة [-پرسشي] به علت حضور متمم نماي «که» در اين جايگاه، مشخصة [-پرسشي] هستة گروه متمم نما و مشخصة [+ پرسشي] فعل در جايگاه هستة گروه تأکيد از طريق سازوکار مطابقه همديگر را بازبيني مي کنند. در مقابل، در ساخت هاي گروه دوم، اين مطابقه و بازبيني ميان مشخصة [-پرسشي] هستة گروه متمم نما و مشخصة [+ پرسشي] فعل در جاي خود در هستة گروه فعلي انجام مي شود.

کلید واژه:

جملات پرسشي آري نه(Q1)پيش گذاري فعل(Q1)اختياري بودن(Q1)کمينه گرا(Q1)مشخصة [اصل فرافکني گسترده](Q1)