انتقام و انگيزه هاي آن در شاهنامه ي فردوسي و ايلياد و اوديسه ي هومر

محمدزاده مريم

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهش نامه ادبيات تعليمي (پژوهشنامه زبان و ادبيات فارسي) : پاييز 1397 , دوره 10 , شماره 39 #g00598 ; از صفحه 189 تا صفحه 214 .

عنوان مقاله:
انتقام و انگيزه هاي آن در شاهنامه ي فردوسي و ايلياد و اوديسه ي هومر

نویسندگان:

محمدزاده مريم*

آدرس:

* دانشگاه آزاداهر، اهر، ايران

چکیده:

انتقام که امروزه نوعي ناهنجاري اخلاقي و عدالت بدوي به شمار مي رود، از جمله پندارهاي حاکم بر آثار حماسي است که در ايلياد و اوديسه ي هومر، همانند حلقه هاي ارتباطي، حوادث را منطقي و پيوسته کرده و در هر سه بخش اساطيري، پهلواني و تاريخي شاهنامه، امري بسيار مهم و واجد قداست تلقي شده است. با توجه به اينکه يکي از بهترين روش هاي تبيين هر مسئله اي، مقايسه ي آن با نمونه اي هم شأن و هم جنس است، نوشتار حاضر با هدف بررسي رويکرد اقليم هاي حماسه ساز ايران و يونان در خصوص انتقام، اقسام انتقام و انگيزه هاي شکل گيري آن را در حماسه هاي مذکور بررسي کرده تا به اين پرسش پاسخ دهد که چرا انتقام از بن مايه هاي شاخص آثار حماسي و اصل اساسي و قابل احترام بوده است؟ يافته هاي تحقيق که به روش توصيفي تحليلي انجام شده، نشان مي دهد که انتقام هاي مقدس در اين آثار، انتقام هايي اجتماعي هستند که در غياب هنجارهاي قانون رسمي کشور، در قالب قصاص و مجازات خطاکاران به وقوع پيوسته است. اين انتقام ها که صورت ابتدايي کيفر و مجازات عمومي به شمار مي روند، در شاهنامه، بيشترين و در اوديسه، کمترين فراواني را دارند و به دليل برخورداري از جنبه ي تأديبي و تأميني، ضمن جلوگيري از گسترش فساد و ناامني در جامعه، ضامن اجراي عدالت و حيات افراد بوده اند.

كلید واژه:

انتقام(Q3)اوديسه(Q2)ايلياد(Q2)شاهنامه(Q2)فردوسي(Q2)هومر(Q2)