محاسبه بهره وري سازگار با محيط زيست در بخش کشاورزي

همائيان مهسا; آقاپورصباغي محمد

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

محيط زيست طبيعي (منابع طبيعي ايران) : تابستان 1397 , دوره 71 , شماره 2 #l00504 ; از صفحه 255 تا صفحه 268 .

عنوان مقاله:
محاسبه بهره وري سازگار با محيط زيست در بخش کشاورزي

نویسندگان:

همائيان مهسا, آقاپورصباغي محمد*

آدرس:

* گروه مديريت کشاورزي، دانشگاه آزاد شوشتر

چکیده:

کشاورزي به طور بالقوه يکي از مهم ترين عواملي است که باعث تخريب محيط زيست مي شود. به طوري که در اکثر مواقع استفاده بي رويه از کود و سموم شيميايي براي رسيدن به بهره وري بيشتر در بخش کشاورزي اثرات بد زيست محيطي را به دنبال دارد. لذا در تحقيق حاضر به محاسبه رشد بهره وري کشاورزي ايران با در نظر گرفتن اثرات زيست محيطي در دوره زماني 90-1370 پرداخته شده است. در اين مطالعه از روش شاخص مالمکوئيست نهاده گرا با استفاده از تابع فاصله و شاخص بهره وري تعديل يافته ي سازگار با محيط زيست استفاده شده است. نتايج نشان مي دهد که ميزان رشد بهره وري زيست محيطي 7/3 درصد و ميزان رشد بهره وري معمولي2/3 درصد مي باشد. درواقع ميزان رشد بهره وري زيست محيطي محاسبه شده بيشتر از ميزان رشد بهره وري معمولي، برآورد گرديده است. اين نتيجه نشان مي دهد که در بررسي بهره وري زيست محيطي، علاوه بر اينکه بهره وري توليد محصولات داراي ارزش بازاري موردنظر قرارگرفته است، بلکه، اهتمام بخش کشاورزي مبني بر کنترل آلاينده هاي مورد نظر نيز در نظر گرفته شده است. لذا پيشنهاد مي گردد، به منظور اجتناب از برآورد بيش از حد بهره وري همواره اثرات منفي زيست محيطي فعاليت هاي کشاورزي در محاسبات بهره وري مدنظر قرار گيرند. همچنين يافته ها حاکي از کاهشي بودن نرخ رشد بخش کشاورزي است. اين امر به دليل بيشتر بودن نرخ رشد نهاده موجودي سرمايه نسبت به نرخ رشد محصولات در بخش کشاورزي است. ازجمله راه کارهاي افزايش اين نرخ، جلوگيري از خارج شدن سرمايه از بخش کشاورزي و اولويت بندي سرمايه گذاري باهدف افزايش بهره وري است.

كلید واژه:

بهره وري(Q2)محيط زيست(Q1)شاخص مالمکوئيست نهاده گرا(Q1)تابع فاصله(Q1)