نظام غذايي بومي-سنتي: پژوهشي مردم شناختي در ميان قوم لک در مناطق روستايي و عشايري استان لرستان

ودادهير ابوعلي; چقلوند محمد; رفيع فر جلال الدين; اميدوار نسرين

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

توسعه محلي روستايي - شهري (توسعه روستايي) : بهار و تابستان 1393 , دوره 6 , شماره 1 #g00570 ; از صفحه 71 تا صفحه 106 .

عنوان مقاله:

نظام غذايي بومي-سنتي: پژوهشي مردم شناختي در ميان قوم لک در مناطق روستايي و عشايري استان لرستان

نویسندگان:

ودادهير ابوعلي*, چقلوند محمد, رفيع فر جلال الدين, اميدوار نسرين

آدرس:

* گروه مردم شناسي، دانشکده علوم اجتماعي، دانشگاه تهران، ايران

چکیده:

نظام غذايي و تغذيه هر قوم دربرگيرنده مؤلفه هاي مهم فرهنگي و ارتباطي انسان با محيط است. غذا در جوامع انساني ابعاد مختلفي از حيات زيستي و فرهنگي انسان را به نمايش مي گذارد. ترجيح رنگ، طعم، ذائقه، شيوه تدارک، ابزار به کار رفته، چگونگي توزيع غذا در سطوح مختلف اجتماعي، آداب و رسوم و آيين هاي توليد، تدارک، توزيع، مصرف و ملاحظات خاص جنسيتي در اين رابطه پيچيدگي خاص غذا و تغذيه در بستر فرهنگ را نشان مي دهند. هدف اين مطالعه بررسي نظام غذايي و تغذيه در فرهنگ روستايي و عشايري قوم لک در استان لرستان است. به طور مشخص اين مطالعه بدنبال توصيفي فربه از ابعاد فرهنگي-اجتماعي ناظر بر غذا و تغذيه مانند روابط اجتماعي، جنسيت، تقسيم کار، عادات غذايي و جايگاه نمادين غذا در فرهنگ اين مردم و تأثيرات اين نظام بر محيط زندگي و پايداري معيشت آن ها است. براي تحقّق اين هدف، رويکرد پژوهشي کيفي و به طور مشخص اتنوگرافي و مطالعه ميداني شامل مصاحبه مردم نگارانه، مشاهده مشارکتي و يادداشت در عرصه، طي اقامت طولاني مدت در محل به کار گرفته شده است. اين مطالعه در تمام مدت انجام آن، رويکردي باز و پذيرنده نسبت به پرسش هاي جديد داشته و با در پيش گرفتن فرآيندي چرخشي يا ازسرگيرانه، متشکل از گردآوري، آناليز، پرسش هاي تازه و مراجعه مجدّد به ميدان براي پاسخ گويي به پرسش ها، انعطاف و توانمندي پهن دامنه اي را براي فهم عميق تر موضوع پرورش داده است. نتايج به دست آمده از اين مطالعه نشان مي دهد که تنوع قابل ملاحظه اي در مؤلفه هاي نظام غذايي بومي، منابع غذايي و آيين هاي تغذيه اي عشاير و روستائيان قوم لک وجود دارد از جمله تنوعي که آن ها در نحوه شکار، گردآوري و توليد غذا و نحوه تهيه و خريد غذا از بازار و مصرف غذا دارند. اين شيوه هاي غذايي در بستري اجتماعي-فرهنگي و با توجه به مؤلفه هايي مانند روابط اجتماعي، خويشاوندي، جنسيت، تاريخ و ويژگي هاي زيست-محيطي صورت بندي مي شود و بطور بالقوه مي تواند منبع مهمي براي توسعه پايدار و درون زاي اجتماع لک هاي لرستان باشد.

كلید واژه:

نظام غذايي بومي(Q2)قوم لک(Q2)فرهنگ(Q2)زندگي روستايي و عشايري(Q2)توسعه پايدار(Q2)اتنوگرافي(Q2)