ماهيت فقهي و حقوقي نمايندگي مادر در دادرسي نفقه بر اساس قانون حمايت از خانواده (مصوب 1391)

حسين زاده جواد; حسيني وحيده سادات; هدايت نيا فرج اله

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهش هاي فقهي : پاييز 1397 , دوره 14 , شماره 3 #g00549 ; از صفحه 629 تا صفحه 650 .

عنوان مقاله:

ماهيت فقهي و حقوقي نمايندگي مادر در دادرسي نفقه بر اساس قانون حمايت از خانواده (مصوب 1391)

نویسندگان:

حسين زاده جواد*, حسيني وحيده سادات, هدايت نيا فرج اله

آدرس:

* گروه حقوق، دانشکده علوم انساني، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ايران

چکیده:

يکي از ابداعات ماده ي 6 قانون حمايت از خانواده مصوب 1391، اعطاي نمايندگي به مادر در روند دادرسي مطالبه ي نفقه طفل يا محجور است. در تفسير اين ماده ي قانوني دو نگرش متفاوت مطرح مي شود؛ برخي آن را از باب جعل ولايت قهري مي دانند؛ برخي ديگر بر اين باورند که ماده ي قانوني، اعطاي نوعي از نمايندگي به مادر به مثابه ي نهاد وکالت يا قيمومت است. هرکدام از اين دو ديدگاه، آثار حقوقي متفاوتي در مسئوليت و اختيارات مادر برجاي مي گذارد که مقاله ي حاضر با بهره گيري از روش تحليلي-توصيفي، به تبيين ماهيت و مباني نمايندگي مادر در دعواي مطالبه ي نفقه فرزند پرداخته است. نتايج مقاله حاکي از اين است که هدف قانونگذار از واگذاري نمايندگي به مادر، اثبات ولايت قهري براي مادر نيست، بلکه بر اساس مباني و قواعد فقهي، از جمله قاعده ي ملازمه ي اذن در شي ء با اذن در لوازم آن و رويّه ي جاري قضايي و رعايت مصلحت و غبطه ي طفل، صرفاً اعطاي نمايندگي و حق دادرسي و دادخواهي است. از جمله ي مهم ترين آثار اين نظريه اين خواهد بود که آثار حقوقي ولايت قهري، از جمله حق تصرف ولي در اموال مولي عليه، اسقاط ناپذير بودن و غيرقابل نقل و انتقال بودن حق ولايت بر اين نوع نمايندگي مترتب نمي شود.

كلید واژه:

حق دادرسي(Q1)قانون حمايت از خانواده 91(Q1)نفقه ي فرزند(Q1)نمايندگي مادر(Q1)ولايت مادر(Q1)