تثبيت كبالت و كادميم در رسهاي خاك به كمك انرژي حرارتي

جعفري سيروس; چرم مصطفي

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

علوم آب و خاك (علوم و فنون كشاورزي و منابع طبيعي) : تابستان 1382 , دوره 7 , شماره 2 ; از صفحه 69 تا صفحه 84 .

عنوان مقاله:

تثبيت كبالت و كادميم در رسهاي خاك به كمك انرژي حرارتي

نویسندگان:

جعفري سيروس*, چرم مصطفي

آدرس:

* ايران، اهواز، دانشکده کشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز

چکیده:

آلودگي يكي از گرفتاريهاي بشر كنوني است، و از منابع مهم آن، ضايعات راديواكتيو و فلزات سنگين ميباشد. خاك مهمترين مكان براي دفع ضايعات هسته اي است، و در ميان اجزاي خاك، رس بيشتري نقش را در نگهداري اين ضايعات دارد. عمر پايداري ساختمان رسها نسبت به نيمه عمر اغلب عناصر راديواكتيو بيشتر است. بنابراين، با تثبيت اين عناصر در رسها ميتوان از انتشار آنها در محيط جلوگيري كرد. گزارشها نشان ميدهد كه رسها ميتوانند انبارزه بسيار مناسبي براي تثبيت عناصر آلوده كننده باشند، ولي در مورد نقش نوع رس در تثبيت عناصر زايد و ساز و كار اين تثبيت در رسها اطلاعات كافي و شواهد آزمايشي مستدلي در دسترس نيست. از اين رو، هدف از انجام اين پژوهش بررسي ميزان تثبيت عناصر سنگين كبالت و كادميم در دو نوع خاك رسي اهواز و داراب فارس به كمك انرژي حرارتي بوده است. پس از خالص سازي، رسها با كادميوم و كبالت اشباع و براي شش ساعت در دماي 25، 200، 400 درجه سانتيگراد حرارت داده شدند. مقدار كاتيون قابل تبادل با منيزيم عصاره گيري شد. در رسهاي اشباع شده با كبالت، با افزايش دما از 25 درجه سانتي گراد تا 400 درجه سانتي گراد، كاهش در بار الكتريكي آشكارا ديده شد، به طوري كه ظرفيت تبادل كاتيوني (CEC) به ترتيب براي خاك اهواز و داراب از 35/6 و 50/1 به 28/8 و 14/5 cmol__c__+/Kg كاهش يافت. در رسهاي آشباع شده با كادميم اين كاهش بار الكتريكي خفيفتر بود، و پس از حرارت دادن در 400 درجه سانتيگراد، CEC به ترتيب از 34/3 و 51/2 به 32/5 و 47/7 cmol__c__+/kg كاهش پيدا كرد. بنابراين، ميتوان تغييرات ايجاد شده را به انتقال كبالت به داخل ساختمان رس نسبت داد. در صورتي كه عنصر كادميم با شعاع يوني بزرگتر ) ْ(0.97A، نميتواند به ساختمان رس داخل شود. كمي تغيير در بار الكتريكي و فضاهاي بين لايه اي دليلي بر اين مدعاست. از اين نتايج ميتوان براي دفع ايمن و بدن خطر ضايعات راديواكتيو استفاده كرد.

كلید واژه:

عناصر آلاينده(Q4)بار الكتريكي(Q4)تثبيت كاتيون(Q4)كاني شناختي(Q4)پراش پرتوايكس(Q4)