استقلال ضمانت نامه بانكي و آثار آن در حقوق تجارت بين المللي

ضمانت نامه مستقل بانكي و اعتبار نامه انتظاري (به عنوان معادل ضمانت نامه در حقوق آمريكا)، پديده حقوقي نسبتا جديدي است كه عمده به منظور تضمين تعهدات قراردادي به كار مي رود. خصيصه اصلي اين قبيل ضمانت نامه ها استقلال آنها از قرارداد پايه است. به اين معنا كه اولا تعهد بانك ضامن به پرداخت وجه ضمانت نامه و حق ذينفع براي وصول آن صرفا بايد با مراجعه به مفاد و شروط مقرر در خود ضمانت نامه معين شود نه با مراجعه قرارداد پايه و ثانيا رابطه بين بانك و ذينفع از رابطه بين بانك و ضمانت خواه تاثير نمي پذيرد. تنها استثناي وارد بر اصل استقلال ضمانت نامه، تقلب يا سو استفاده آشكار ذينفع در مقام مطالبه وجه ضمانت نامه است. به عنوان يكي از آثار اصل استقلال، بانك ضامن نمي تواند در مقابل ذينفع به ايرادات ناشي از قرارداد پايه استناد كند و بايد بدون بررسي در مورد نقض يا عدم نقض قرارداد پايه توسط ضمانت خواه و صرفا در صورت تحقق شروط مقرر درخود ضمانت نامه وجه آن را پرداخت نمايد. يكي ديگر از آثار اصل استقلال اين است كه شروط پرداخت مقرر در ضمانت نامه نبايد ماهيت غير اسنادي داشته باشند، بدين معنا كه شروط پرداخت وجه ضمانت نامه بايد صرفا ارايه اسناد معين باشد و بانك را نمي توان مكلف كرد كه براي پرداخت وجه سند استحقاق يا عدم استحقاق ذينفع را بررسي كند ذينفع نيز براي مطالبه وجه ضمانت نامه صرفا بايد اسناد مقرر در ضمانت نامه را به بانك ارائه نمايد و ملزم به اثبات تخلف بدهكار اصلي از قرارداد پايه به طريق ديگري نيست. با توجه به اصل استقلال و لزوم اسنادي بودن شروط پرداخت، وظيفه بانك در مقام رسيدگي به درخواست ذينفع صرفا احراز مطابقت ظاهري اسناد ارائه شده از ناحيه ذينفع با مفاد ضمانت نامه است.