بررسي شاخصهاي راديومورفومتريك فك پايين در زنان سالم مراجعه كننده به مراكز راديولوژي فك و صورت در شهر رشت

بيان مساله: تراكم معدني استخوانها در زنان بعد از يائسگي به مقدار زيادي كاهش مي‌يابد و منجر به شايع ترين نوع بيماريهاي متابوليك استخوان يعني استئوپروز مي‌شود. از مهمترين مشكلات اين بيماري شكستگي هاي متعدد استخواني است كه عوارض و هزينه زيادي را براي جامعه به وجود مي‌آورد. يكي از ارزان ترين و در عين حال در دسترس ترين روش براي تشخيص تغييرات كاهش تراكم استخواني راديومورفومتري در راديوگرافي معمولي است. مطالعات نشان داده است كه راديومورفومتري استخوان فك پايين در راديوگرافي ساده پانوراميك نيز در اين زمينه كمك كننده است. از اين روش مي‌توان به عنوان تشخيصي در غربالگري افراد مبتلا به كاهش تراكم استخواني، تعيين مقادير طبيعي شاخصهاي راديومورفومتريك فك پايين در افراد نرمال جمعيت‌هاي مختلف استفاده کرد.
هدف: اين مطالعه با هدف بررسي شاخصهاي راديومورفومتريک فک پايين در راديوگرافي هاي پانوراميك جمعيت زنان نرمال مراجعه كننده به مراكز تخصصي راديولوژي فك و صورت و تعيين چگونگي ارتباط اين شاخصها با سن و تعداد دندانهاي افرد مورد مطالعه انجام شد.
روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي - تحليلي چگونگي وضعيت دو شاخص راديومورفومتريك فك پايين يعني شاخص كمي Antegonial (AI) و شاخص كيفي كورتيكال فك پايين (MCI) در  417راديوگرافي جمعيت زنان نرمال بالاي 20 سال در پنج گروه سني، توسط يك مشاهده‌گر و زير نظر متخصص راديولوژي فك و صورت بررسي شد؛ ارتباط بين اين شاخصها با يكديگر و با تعداد دندانها و سن افراد با استفاده از آناليز واريانس و پيرسون بررسي گرديد.
يافته‌ها: ميانگين شاخص كمي (AI) در جمعيت مورد مطالعه 54/0 ± 54/3 ميليمتر بود؛ همچنين درصد فراواني شاخص MCI به ترتيب C2 برابر 5/71 درصد،  20.9 C1درصد و C3 برابر 7/7 درصد بود. بين شاخصهاي AI و MCI با سن و تعداد دندانهاي افراد مورد مطالعه و همچنين بين خود شاخصها ارتباط آماري معني‌داري وجود داشت (p<0.0001).
نتيجه گيري: بر اساس يافته‌هاي مطالعه حاضر با افزايش سن، ميانگين AI و تعداد دندانها به طور معني‌داري كاهش يافته و شاخص MCI هم پروزيتي زيادي را در كورتكس تحتاني فك پايين (شاخص (C3 نشان مي‌دهد؛ بنابراين چون شاخصهاي راديومورفومتريك فك پايين مي‌تواند در شناسايي اوليه و غربالگري افراد با تراكم استخواني كاهش يافته (مبتلا به استيوپني يا استيوپروز) كمك كننده باشد.