در ايران دوران اسلامي، معماري آرامگاهي از اهميت خاصي برخوردار بوده است. جايگاه مقابر امام زادگان و زاهدان در حيات اجتماعي و مذهبي ايران، از قديمي ترين ايام تاکنون ادامه يافته است. اين نوع بناها امروزه بعد از مساجد بيش ترين بناهايي هستند که براي انجام مراسم مذهبي، زيارت و... درون شهرها، روستاها به حيات خود ادامه داده اند. امام زادگان و زاهدان ما خصايص عميق، تقواي بي انتها، ظلم ستيزي و احقاق حق و آزادگي امت را، هميشه پيشه داشته اند. سرزمين ما با کيفيت خاص جغرافيايي، سادات و امام زادگان را در خود پناه داد. ولي ويژگي مهم تر از موقعيت جغرافيايي، وضعيت اجتماعي ما بوده که بهترين زمينه را براي اين کار فراهم کرده است. پس از آن هم تشکيل اقطاب معنوي و ديني و اثرات اجتماعي و اقتصادي و سياسي آن ها، در زمان زندگاني ايشان و پس از آن، تا حالا هميشه منشا اثر خير بوده است. مردم شيعه مذهب ايران، از باب ارادت به تمامي اين بزرگواران، با تمام وجود براي اين بزرگواران بارگاه و مرقد شايسته بنا کرده و به بهترين شيوه ممکن، اين آثار را تزيين قدسي نموده اند. در اين پژوهش، اهميت و نقش معنوي امام زادگان و در نتيجه توجه مردم به آن، معماري خاص، تزيين هاي مفصل و بازسازي پياپي بقاع امام زادگان مورد مطالعه قرار گرفته است. نوشتار حاضر به روش توصيفي- تحليلي و با بررسي هاي ميداني و مطالعات کتابخانه اي استوار است. در بقاع متبرکه امام زادگان و زاهدين حراست کامل از اصول ساختار آثار ارزشمند ياد شده بايد باشد و به امانت داري در بازسازي آن ها توجه ويژه اي مبذول گردد، چرا که بسياري از اين آثار داراي ثبت تاريخي بوده و از ارزش هاي بسيار والاي معماري اسلامي برخوردار مي باشند. ضمنا در گسترش اين مراکز معنوي اسلامي بايستي نهايت دقت و سليقه و حساسيت از به کارگيري پديده هاي هنرهاي قدسي و کاملا در چهارچوب سنت با همگن بودن قسمت هاي قديمي و پيشين مورد توجه باشد.