مقايسه عملکرد سرشاخه و صفات مورفولوژيکي در جمعيت هاي دو گونه .Mentha pulegium L و Mentha mozaffariani Jamzad

به منظور بررسي عملکرد سرشاخه و خصوصيات مورفولوژيک در جمعيت هاي دو گونه نعناع تعداد 17 جمعيت از گونه Mentha pulegium L. و 8 جمعيت از گونه Mentha mozaffariani Jamzadd به مدت دو سال در ايستگاه تحقيقات کشاورزي البرز کرج در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي مورد ارزيابي قرار گرفتند. در هر کرت آزمايشي 15 بوته به فواصل نيم متر در خط 7.5 متري با فواصل بين رديف ها 755 سانتي متر کشت شدند. مزرعه با سيستم قطره اي آبياري شد و در طول اجراي آزمايش از صفات عملکرد تر و خشک سرشاخه به مدت دو سال و صفات ارتفاع گياه، تعداد شاخه اصلي، قطر تاج پوشش، طول گل آذين و تعداد گل در بوته و بازده اسانس به مدت يک سال اندازه گيري شد. پس از جمع آوري داده ها، تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين ها به روش دانکن انجام شد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد که تفاوت بين گونه ها از لحاظ کليه صفات بجز عملکرد خشک سرشاخه در سطوح احتمال 1% معني دار بود. در مقايسه ميانگين گونه ها، M. pulegium از لحاظ ميانگين ارتفاع بوته، قطر تاج پوشش، تعداد شاخه در بوته و عملکرد اسانس نسبت به گونه M. mozaffariani برتري داشت. در مقابل ميانگين طول گل آذين در گونه M. mozaffariani بيشتر بود. ميانگين عملکرد تر سرشاخه M. pulegium و M. mozaffariani به ترتيب 183 و 1477 گرم در بوته بود. در هر دو گونه بين جمعيت ها از نظر کليه صفات مورفولوژيکي مورد ارزيابي، اختلاف معني دار وجود داشت. در گونه M. pulegium جمعيت هاي مريوان (226077) و رفسنجان (23031) به ترتيب با عملکرد 252 و 2311 گرم در بوته بيشترين عملکرد سرشاخه تر را داشتند. از لحاظ عملکرد سرشاخه خشک جمعيت هاي رفسنجان (23031) و اراک (22381) به ترتيب با عملکرد 115 و 111 گرم در بوته بيشترين سرشاخه خشک را توليد کردند. در مقايسه بين جمعيت هاي گونه M. mozaffariani، جمعيت اروميه (19625) با ميانگين توليد 98 و 202 گرم در بوته به ترتيب بيشترين عملکرد سرشاخه خشک و تر را داشت. از لحاظ درصد اسانس تفاوت معني داري بين دو گونه مشاهده نشد ولي از نظر عملکرد اسانس گونه M. pulegium با 1.14 گرم در بوته عملکرد بيشتري نسبت به گونه M. mozaffariani با 0.76 گرم در بوته داشت.