سابقه و هدف: استفاده از مالچ يکي از رايج ترين روشهاي تثبيت خاک جهت جلوگيري از فرسايش بادي و کنترل ريزگردها عنوان شده است. بکار بردن برخي مالچ ها اقتصادي نيست، لذا استفاده از پسماندهاي صنعتي ارزان قيمت و ايمن، در ترکيب مالچها از نظر اقتصادي و همچنين زيست محيطي (بازيافت پسماند) مطرح شده است. بنابراين از اهداف اين پژوهش استفاده از دو نوع پسماند صنعتي جهت تهيه مالچ بوده است. با توجه به اينکه روش پروکتور جهت آزمون و مقايسه مقاومت مالچها در نظر گرفته شد، بنابراين هدف ديگر اين پژوهش ساده سازي روش پروکتور جهت برآورد مقاومت مالچهاي تثبيت کننده خاک تحت تاثير فرسايش بادي بود.
مواد و روش ها: با استفاده از نتايج پژوهش هاي قبلي و پيش تيمارها تعدادي مالچ مورد آزمون قرار گرفتند. اين مالچ ها غير زنده بوده و از ترکيب درصدهاي مختلف از پودر سنگ، لجن کنورتور، خاک رسي و خاک شني ساخته شدند. دستگاه اينسترون، جهت سنجش مقاومت فشاري مالچ استفاده شد. با توجه به استفاده از روش پروکتور جهت کار با دستگاه اينسترون، ساده سازي اين روش نيز انجام شد. اين دو روش به نام هاي «پروکتور» و «پروکتور ساده» ناميده شدند و نتايج اين دو روش به عنوان معيار استفاده از روش ساده مقايسه شدند. تيمارها شامل 5 نوع مالچ و سه تکرار بوده که مقاومت فشاري آنها با دو روش «پروکتور» و «پروکتور ساده» اندازه گيري و در قالب طرح فاکتوريل تصادفي مورد مقايسه قرار گرفتند.
يافته ها: کاهش درصد رس از 80 به 50 درصد و افزايش درصد شن از 20 به 50 درصد در تيمارهاي حاوي رس و ماسه در هر دو روش، موجب کاهش مقاومت فشاري مالچها شد. افزايش درصد پودر سنگ از 5 تا 25 درصد و بطور همزمان کاهش درصد رس از 85 تا 65 درصد به همراه درصد ثابت لجن کنورتور، موجب کاهش مقاومت فشاري با روش پروکتور ساده شده است. اختلاف نتايج بين دو روش پروکتور و ساده معني دار نبود، ولي روش پروکتور ساده نظم مشخصي را در نتايج نشان داد.
نتيجه گيري: کاهش مقاومت فشاري با کاهش درصد رس و افزايش درصد پودر سنگ در مقايسه تيمارهاي حاوي رس و پودر سنگ طي روش پروکتور ساده مشاهده شد اما نتايج روش پروکتور فاقد نظم منطقي بود. مقايسه تيمارهاي حاوي رس و ماسه نشان داد که در هر دو روش، با کاهش رس و افزايش ماسه از مقاومت فشاري کاسته شده است. نتايج حاصل از آزمون مقاومت فشاري با استفاده از دستگاه اينسترون در دو روش پروکتور ساده و روش پروکتور مقايسه و مشخص گرديد که اين دو روش از لحاظ آماري اختلاف معني داري نداشته، هر چند تغييرات منظم نتايج روش پروکتور ساده مشاهده شد. با توجه به ساده بودن و کاهش زمان در روش پروکتور ساده، اين روش جهت مقايسه مالچ هاي مورد استفاده در فرسايش بادي توصيه مي شود.