مفهوم مجازات يکي از مفاهيم مورد توجه فلسفه افلاطون است که در ديالکتيک با مفهوم عرفي مجازات به دست مي آيد. افلاطون با رد مبناي کين خواهي رايج در مورد مجازات در زمان خود، فلسفه مجازات را اصلاح مجرم مي داند. به تعبير او مجرم پيش از آنکه خطاکار باشد، فردي جاهل به خير و شر و بيماري دچار عدم تعادل در قواي نفساني خود است که توان مهار خشم و شهوت خود را توسط عقل خود ندارد. از همين رو مجازات مي بايست مجرم را متوجه خير و شر حقيقي کند و چون دارويي تلخ توان مهار خشم و شهوت را به او ارزاني دارد. براي اين منظور از لحاظ منطقي دو حالت وجود دارد، يا اينکه قدرت جزء عالي بيشتر گردد يا اينکه قدرت جزء داني کمتر گردد. بنابراين مجازات افلاطوني به دو شيوه مي تواند عمل کند: اول آنکه با آموزش بر قدرت عقل بيفزايد و ديگري آن که از قدرت اميال داني کم کند. حالت اول گستره وسيع آموزش را در بر مي گيرد و حالت دوم گستره وسيع کم تواني را. در نهايت افلاطون با مقوله بندي و شخصيت شناسي مجرمين شيوه و غايت اصلاحي مجازات را تعيين مي کند. از نظر او مجرمان در پنج طبقه سوفيست، فرد جاه طلب و جنگجو يا تيموکرات، فرد مال دوست و حريص يا آريستوکرات، فرد بي بند و بار يا دموکرات و در نهايت فرد مستبد طبقه بندي مي شوند که هر يک مجازات مخصوص خود را مي طلبند.