بررسي زبان شناختي زاويه ديد در داستان کوتاه «صراحت و قاطعيت» بر اساس الگوي سيمپسون

اين مقاله مي کوشد تا نوع راوي و وجهيت حاکم بر ديدگاه راوي را در داستان کوتاه بهرام صادقي با عنوان «صراحت و قاطعيت» (1388) بررسي کند. اين مطالعه بر اساس الگوي پيشنهادي سيمپسون (1993) صورت مي گيرد که در آن روايت و زاويه ديد با ديدگاهي زبان شناختي بررسي مي شوند. هدف اين پژوهش، تعيين نوع راوي و نوع وجهيت اين داستان مي باشد. بنابراين در وهله اول تلاش بر آن است که دريابيم از ميان انواع راوي طرح شده در الگوي سيمپسون، اين داستان به کدام نوع تعلق دارد و سپس بررسي نماييم که آيا وجهيت داستان مثبت، منفي يا خنثي است. فرض ما اين است که راوي اين داستان سوم شخص روايي و داستان داراي وجهيت خنثي است. در اين تحقيق، داده ها بر اساس مقولات و ابزارهاي تحليلي معرفي شده در نظريه، مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرند، بنابراين روش اين تحقيق توصيفي- تحليلي است. بررسي اين داستان نشان مي دهد که راوي از نوع «ب» (سوم شخص در حالت روايي) است که با اراده و اختيار تام وارد ذهن شخصيت ها مي شود. با بررسي ابزارهاي وجهي به کار رفته در تک تک جملات داستان مشخص مي شود که راوي در درجه اول از افعال و قيود تمنايي و سپس جملات بيان کننده عقيده، جملات عام، فعل هاي امري، قيود و صفات ارزيابانه که همگي نشان گر وجهيت مثبت هستند، استفاده کرده است. همچنين راوي براي نشان دادن نحوه رخ دادن سوء تفاهمات و همچنين ارزيابي موقعيت، از برخي ابزارهاي زباني مرتبط به وجهيت منفي استفاده کرده که عمده ترين آن ها افعال شناختي است.