بررسي ساختار و زواياي ديد باغ ايراني در نگارگري باغي و قالي هاي باغي دوره صفويه

باغ ايراني يکي از موضوعات تصويري رايج در حوزه نگارگري و قالي است. گونه هاي مختلف هنر ايراني بعد از اسلام توجه خاصي به بازنمايي باغ داشته اند. پژوهش حاضر بر آن است که باغ ايراني و ساختار باغ سازي دوره صفوي را در دو حوزه تصويري قالي و نگارگري مورد مطالعه قرار دهد. لذا اين پژوهش به بررسي تطبيقي ترکيب بندي و زواياي ديد در قالي هاي باغي و نقاشي دوره صفويه و ارتباط آنها با يکديگر مي پردازد تا از اين طريق بتواند به ساختار طراحي باغ و نگاه تجسمي ناظر در اين دو حوزه تصويري دست يابد. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي- تحليلي بوده، تجزيه و تحليل اطلاعات به شيوه جزيي نگر (استقرايي) انجام گرفته و پژوهش از نوع تحقيقات کيفي با رويکردي تطبيقي است. بخش اصلي مطالعات اين پژوهش بر اساس داده هاي کتابخانه اي صورت گرفته است.
هدف پژوهش حاضر بررسي ساختار اصلي باغ در قالي ها و نگارگري هاي دوره صفوي است، تا به تفاوت ها و تشابهات دو حوزه تصويري در امر باغ سازي بپردازد. در همين راستا پرسش اصلي پژوهش حاضر اين است که چه نسبت ساختاري ميان قالب باغ در نگارگري و قالي باغي عصر صفوي وجود دارد؟
فرضيه مقاله حاضر بر اين است که دو قالب هنري قالي باغي و نگارگري داراي تاثيرگذاري متقابل و روابط بينامتني هستند، لذا در پي مطالعات انجام گرفته در جامعه آماري دوره صفوي، از جمله 20 قالي و 46 نمونه نگاره که 5 نمونه از هرکدام به طور تصادفي جهت تجزيه و تحليل انتخاب شده و مورد بررسي قرار گرفته اند و با تجزيه و تحليل آنها و با رويکرد ساختارشناسانه و بينامتني، به اثبات فرضيه مورد نظر پرداخته شده است. نتايج به دست آمده نشان مي دهد که ترکيب بندي باغ ايراني در نگاره ها و قالي هاي باغي دوره صفويه برگرفته از الگوي چهارباغ بوده و تاکيد بر مرکزيت حوض، شبکه آبرساني جريان آب، تقارن، طبيعت گرايي، هماهنگي بين عناصر موجود در باغ و تفکيک فضاها تاکيد دارد. زواياي ديد موجود در اين دو حوزه تصويري با توجه به موقعيت قرارگيري ناظر به لحاظ ديداري متفاوت است.