استفاده از الگوي دو مرحله اي براي توصيف تسهيم ماده خشک بين برگ و ساقه ارقام سويا (.Glycine max L)

در گياهان زراعي، توزيع ماده خشک بين برگ و ساقه در طول دوره رويشي از يک الگوي دو قسمتي پيروي مي کند، در مقادير کمتر ماده خشک کل، بخش عمده اي از ماده خشک توليد شده به برگ اختصاص مي يابد، ولي در مقادير بالاي ماده خشک کل، بخش کمي از ماده خشک به برگ ها اختصاص مي يابد. هدف از اين آزمايش محاسبه ضرايب اين الگوي دو قسمتي به منظور توصيف تسهيم ماده خشک بين برگ ها و ساقه سويا در شرايط آبياري مطلوب و ارزيابي پايداري اين ضرايب تحت تاثير رقم و تراکم بوته بود. براي اين منظور دو آزمايش در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه علوم کشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سال هاي 1385 و 1391 اجرا شد. در آزمايش اول بذر رقم سحر به مدت هاي مختلف فرسوده شده و سپس کشت شدند. در آزمايش دوم دو رقم سويا (سحر و کتول) در چهار تراکم (15، 30، 45 و 60 بوته در مترمربع) کشت شدند. وزن خشک برگ و ساقه هر 10 روز يک بار اندازه گيري شدند. از مرحله سبز شدن تا مرحله شروع پرشدن دانه، الگوي دو قسمتي براي تسهيم ماده خشک بين برگ ها و ساقه ها مشاهده شد. در مقادير کمتر وزن خشک کل، به ترتيب 59 و 41 درصد از ماده خشک توليد شده به برگ ها و ساقه ها اختصاص يافت، اما در مقادير بيشتر ماده خشک، به ترتيب 48 و 52 درصد ماده خشک توليد شده به برگ ها و ساقه ها اختصاص يافت. مقدار متوسط 132 گرم در مترمربع ماده خشک در نقطه چرخش بين دو مرحله سبزشدن تا مرحله شروع پرشدن دانه تعيين گرديد. در ارقام و تراکم هاي مختلف از نظر الگوي دو قسمتي توزيع ماده خشک اختلاف معني داري وجود نداشت و اين الگو توصيف خوبي از تغييرات را نشان داد، بنابراين، تسهيم ماده خشک بين برگ ها و ساقه تا مرحله توقف توليد برگ در ساقه اصلي از الگوي دو قسمتي پيروي مي کند.