در اين پژوهش، روابط بين صفات زراعي و عملکرد دانه در بين نتاج نسل اول سه رقم سنتتيک و هفت اکوتيپ والديني رازيانه در دو آزمايش جداگانه بر پايه طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار در شرايط بدون تنش و تنش خشکي در بهار سال 1392 در مزرعه تحقيقاتي پرديس ابوريحان دانشگاه تهران مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد که بين ارقام مورد بررسي تفاوت معني داري از نظر کليه صفات مورد بررسي وجود داشت. در شرايط بدون تنش ارقام سنتتيک ميان رس و مشکين شهر با 2357 و 2208 کيلوگرم در هکتار و در شرايط تنش خشکي نيز مشکين شهر و سنتتيک ميان رس با 1091 و 1081.5 کيلوگرم در هکتار بيشترين عملکرد دانه را توليد کردند. نتايج تجزيه همبستگي ژنوتيپي بين صفات در شرايط بدون تنش نشان داد که عملکرد دانه با صفات تعداد چتر (r=0.94**)، تعداد چترک (r=0.89**)، تعداد دانه در چتر (r=0.89**) و قطر گل (r=0.79**)، و در شرايط تنش با صفات تعداد چتر (r=0.77**)، تعداد چترک (r=0.86**)، قطر ساقه (r=0.85**) و قطر گل (r=0.96**) همبستگي مثبت و معني داري داشت. نتايج تجزيه رگرسيون گام به گام نيز مشخص نمود که صفات مستقل موثر و معني دار در عملکرد دانه در شرايط بدون تنش شامل قطر ساقه، تعداد چتر، تعداد چترک، تعداد دانه در چتر و در شرايط تنش شامل قطر ساقه، تعداد چتر و تعداد گره بودند. نتايج تجزيه عليت نشان داد که در شرايط بدون تنش و تنش تعداد چتر بيشترين اثر مستقيم و مثبت را در ايجاد تغييرات عملکرد دانه داشت. نتايج پژوهش حاضر نشان داد که صفت تعداد چتر يکي از مهم ترين صفات زراعي براي انتخاب ارقام رازيانه با عملکرد دانه بالا در شرايط بدون تنش و تنش خشکي مي باشد.