محيط رسوبي و چينه نگاري سکانسي نهشته هاي سازند جيرود در برش ده صوفيان

خزايي مجيد; حسيني برزي محبوبه; صادقي عباس; مصدق حسين

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

علوم زمين : زمستان 1395 , دوره 26 , شماره 102 ; از صفحه 101 تا صفحه 116 .

عنوان مقاله:

محيط رسوبي و چينه نگاري سکانسي نهشته هاي سازند جيرود در برش ده صوفيان

نویسندگان:

خزايي مجيد*, حسيني برزي محبوبه, صادقي عباس, مصدق حسين

آدرس:

* گروه زمين شناسي، دانشکده علوم زمين، دانشگاه شهيد بهشتي، تهران، ايران

چکیده:

سازند جيرود به سن دونين پسين در برش ده صوفيان در شمال خاور شهميرزاد (البرز مرکزي) از نهشته هاي تخريبي و کربناته تشکيل شده است. مرز زيرين آن با نهشته هاي تخريبي ريزدانه سازند ميلا ناپيوسته همشيب و فرسايشي و مرز بالايي آن با سازند مبارک همشيب و پيوسته است. رخساره هاي تخريبي سازند جيرود در اين برش شامل رخساره هاي کنگلومرايي، ماسه سنگي و گل سنگي است. نهشته هاي کنگلومرايي دربردارنده 3 رخساره A1،A2 و A3 است که به ترتيب معادل رخساره هاي Gcm،Gt و Gmm/Gmg ميال (Miall) هستند. نهشته هاي ماسه سنگي با 5 رخساره B1، B2،B3 و B4 به ترتيب معادل رخساره هاي St، Sh،Sm و Sr ميال و نيز رخساره B5 (Shc) با ساخت لاميناسيون پشته اي (HCS) ديده مي شود. رخساره هاي ريزدانه گل سنگي شامل رخساره هاي C1 و C2 به ترتيب معادل رخساره هاي Fsm و Fl ميال هستند و رخساره کربناته (D) که حجم کمي از بخش هاي بالاي ستون چينه نگاري را به خود اختصاص مي دهد، تقريبا به طور کامل دولوميتي شده است. مطالعات صحرايي و سنگ نگاري به شناسايي 5 مجموعه رخساره اي تخريبي رودخانه اي، ساحلي- پشت ساحلي، حاشيه ساحلي، منطقه انتقالي دور از ساحل و دور از ساحل انجاميد و رخساره هاي کربناته با توجه به شواهدي مانند سطح زيرين فرسايشي، دانه بندي تدريجي، حضور ساخت لاميناسيون پشته اي و نيز رخساره هاي تخريبي همراه به شرايط توفاني نزديک به ساحل و توفاني دور از ساحل نسبت داده شدند. سازند جيرود در برش مورد مطالعه با نهشته هاي رودخانه اي آغاز مي شود که با نهشته هاي دريايي تحت تسلط توفان به صورت نهشته هاي ساحلي- پشت ساحل و تناوب نهشته هاي حاشيه ساحل، منطقه انتقالي دور از ساحل و نهشته هاي دور از ساحل ادامه مي يابد. بررسي سطوح سکانسي به ويژه ناپيوستگي هاي مهم و همچنين بررسي الگوي برهم نهشت رسوبات سازند جيرود، به شناسايي 3 سکانس رسوبي که در بالا و پايين توسط ناپيوستگي هاي حاصل از فرو افتادن سطح اساس، محدود شده اند به همراه بخش پيشرونده از سکانس چهارم انجاميده است.