پاسخ هاي فيزيولوژيکي و رشدي دوازده ژنوتيپ رازيانه (.Foeniculum vulgare Mill) به پتانسيل آب در مرحله جوانه زني

کمبود آب از مشکلات رو به تزايد کشاورزي ايران است و تهديدي براي آينده اين صنعت و امنيت غذايي کشور محسوب مي شود. جوانه زني يکي از مراحل حساس در طول دوره رشد گياهان است که اغلب تحت تاثير تنش هاي محيطي بويژه خشکي قرار مي گيرد. در اين تحقيق، اثر چهار سطح پتانسيل آب (0.0، 0.2-، 0.4- و 0.6- مگا پاسکال) بر روي جوانه زني، صفات گياهچه اي، محتوي کربوهيدرات هاي محلول، پرولين و پلي فنول ها، و فعاليت آنزيم هاي آنتي اکسيدان دوازده ژنوتيپ رازيانه مورد مطالعه قرار گرفت. با تشديد خشکي (کاهش پتانسيل آب) از درصد و سرعت جوانه زني، وزن تر و خشک گياهچه، طول ساقه چه و فعاليت ويژه آنزيم سوپر اکسيد ديسموتاز کاسته شد، در حاليکه بر طول ريشه چه، محتوي قند هاي محلول، پلي فنول ها و پرولين، و فعاليت ويژه آنزيم کاتالاز افزوده شد. ژنوتيپ هاي مورد مطالعه بر اساس درصد جوانه زني و بر مبناي ميزان کاهش آن در پتانسيل 0.6- مگا پاسکال نسبت به شاهد، به سه گروه متحمل (شيراز، يزد، کرمان و مشهد)، نيمه-حساس (همدان، کاشان، بوشهر و اروميه) و حساس به خشکي (بيرجند، اردبيل، ابن سينا و اصفهان) تقسيم بندي شدند. ژنوتيپ مشهد در بين دوازده ژنوتيپ مورد مطالعه، با داشتن بالاترين درصد جوانه زني، وزن تر و خشک گياهچه، طول ريشه چه، محتوي پلي فنول ها، قند هاي محلول و پرولين، و فعاليت ويژه آنزيم هاي کاتالاز و سوپر اکسيد ديسموتاز متحمل ترين ژنوتيپ بود. نتايج برگرفته از اين مطالعه، اطلاعات ارزشمندي درباره صفات مرتبط با تحمل خشکي گياه رازيانه در مرحله جوانه زني ارائه مي دهد، به طوريکه تلفيق اين نتايج با داده هاي حاصل از آزمايشات مزرعه اي شناختي کاربردي از کشت اين گياه دارويي در مناطق کم آب را فراهم مي سازد.