بررسي امکان استفاده از قطعات موسيقايي به عنوان منبع توليد ايده فرم کالبدي مطالعه موردي: الگوسازي کالبدي قطعه کرشمه از دستگاه چهارگاه

پژمان ضيايي ناجي; نقي زاده محمد; مختاباد سيدمصطفي

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

مطالعات شهر ايراني اسلامي : بهار 1396 , دوره 7 , شماره 27 ; از صفحه 67 تا صفحه 76 .

عنوان مقاله:

بررسي امکان استفاده از قطعات موسيقايي به عنوان منبع توليد ايده فرم کالبدي مطالعه موردي: الگوسازي کالبدي قطعه کرشمه از دستگاه چهارگاه

نویسندگان:

پژمان ضيايي ناجي, نقي زاده محمد*, مختاباد سيدمصطفي

آدرس:

* گروه شهرسازي، دانشکده هنر و معماري، دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات، تهران، ايران

چکیده:

فرم کالبدي به عنوان عنصري کارآمد، حامل اطلاعات ارزش مندي است که به صورت مستقيم و يا از طريق ترجمه قابل دسترسي است. شکل گيري فرم نيز خود حاصل فرايندهاي پيچيده اي است که هر يک با رويکردي متفاوت به موضوع طراحي مي پردازند. گوناگوني منابع الهام در الگوسازي کالبدي و کمبود رويکرد علمي در بسياري از آنها، عدم اطمينان به فرايندهاي توليد فرم و محصول به دست آمده از آنها را به همراه داشته است. تلاش هاي بسياري از سوي صاحب نظران براي گسترش منابع توليد ايده شکلي در طراحي براي بهينه کردن محصول و هماهنگي آن با بستر طرح صورت گرفته است. اين پژوهش با هدف معرفي موسيقي به عنوان منبعي ارزش مند براي توليد ايده شکلي، به دنبال پاسخ به چگونگي ترجمه متناظر مولفه هاي موسيقايي به عناصر کالبدي است. براي اين منظور با بررسي ميزان همبستگي ميان متغيرهاي موجود در دو حوزه فرم و موسيقي، امکان ترجمه مولفه هاي متناظر سنجيده شده و بر پايه آن بازنمايي بصري فرم موسيقايي مورد مطالعه قرار گرفته است. به واسطه جلوگيري از اعمال نظر و تحليل کاربر و هم چنين گسترش شمول کاربرد، در مدل پيشنهادي مولفه هاي فيزيکي که داراي تعريف ثابت و مشخص هستند، در هر دو حوزه فرم و موسيقي به صورت يک به يک و يا در صورت امکان به چند مولفه متناظر ترجمه شده اند. فرايند اين پژوهش به ايجاد دستور زبان توليد فرم بلاواسطه از موسيقي انجاميده و براي آزمودن شيوه پيشنهادي قطعه کوتاه کرشمه از دستگاه چهارگاه يکي از دستگاه هاي موسيقي سنتي ايران، که داراي نوانس هاي متنوع است براي ترجمه متناظر به فرم کالبدي استفاده شده است. مطالعه نتيجه به کارگيري اين دستور زبان نشان مي دهد، محصول ايجاد شده با توجه به تعريف مولفه هاي ساختاري ايجاد فرم، از قابليت مناسبي براي توليد کانسپت فرم هاي معماري و يا شهرسازي برخوردار است.

كلید واژه:

الگوسازي(Q1)فرم کالبدي(Q1)ترجمه متناظر(Q1)مولفه هاي موسيقي(Q1)عناصر شکلي(Q1)