تعيين رطوبت بحراني برخي خاك هاي آبگريز استان گيلان

آبگريزي يکي از ويژگي هاي خاك با تغييرات فصلي يا کوتاه مدت است که نفوذ آب در خاك را کاهش داده و يا از آن جلوگيري مي کند. آبگريزي وابسته به رطوبت خاك است و در خاك هاي خشک بيشترين شدت را پيدا مي کند. اين مطالعه با هدف بررسي تغييرات آبگريزي و تعيين رطوبت بحراني خاك ها در 10 منطقه جنگلي استان گيلان تحت پوشش هاي گياهي مختلف از قبيل کاج تدا، توسکا، لرگ، گياه آقطي، شمشاد، انجيلي، بلوط، راش، افرا و چمن پراکنده انجام شد. خاك ها در دو فصل پاييز و تابستان از عمق 0-5 سانتيمتر نمونه برداري شدند. براي بررسي آبگريزي واقعي از آزمون زمان نفوذ قطره آب (WDPT) در رطوبت مزرعه و آبگريزي بالقوه پس از خشک کردن نمونه هاي دست نخورده در دماي 25 درجه سانتيگراد انجام شد. آبگريزي واقعي فقط در تابستان در مناطق جنگلي انداره گيري گرديد. گستره وسيعي از کلاس هاي آبگريزي خاك )خاك هاي آبدوست تا بينهايت آبگريز( در مناطق مورد مطالعه مشاهده شدند. نتايج نشان داد که در مناطقي که بافت شني دارند شدت آبگريزي بيشتر مي باشد. در اين پژوهش همبستگي مثبتي بين Log WDPT با مقدار ماده آلي و درصد شن خاك )با r به ترتيب 0.42 و 0.27) تعيين شد. همبستگي Log WDPT با درصد رس خاك منفي (با r=-0.35) و رابطه اي بين Log WDPT و Ph به دست نيامد. محدوده رطوبتي که خاك ها آبگريز مي شوند) رطوبت بحراني) براي هر يک از مناطق متفاوت و تابعي از ويژگي هاي خاك بود. محدوده رطوبت بحراني در خاك هاي شني در عمق 0-5 سانتيمتر بين 4-6.7 درصد، در خاك هاي لوم رس سيلتي و لوم سيلتي بين 10.1-15.8 درصد و در خاك هاي لوم سيلتي و لوم رسي با ميانگين ماده آلي بالا (11.2-14.6 درصد) بين 13.4-21.3 درصد ارزيابي شد. نتايج نشان مي دهند که ماده آلي و بافت خاک بر مقدار رطوبت بحراني خاک تاثير دارند.