اثر تنش خشکي بر عملکرد و اجزاي عملکرد 10 ژنوتيپ کلزا در شرايط آب وهوايي بيرجند

به منظور بررسي عملکرد و اجزاي آن تحت تنش خشکي آزمايشي در قالب طرح بلوک کامل تصادفي با سه تکرار و ده تيمار در دو شرايط آبياري معمول و تنش خشکي در سال 1390-1389 در مزرعه پژوهشي دانشکده کشاورزي بيرجند به اجرا در آمد. صفات موردبررسي شامل تاريخ 50 درصد گلدهي، عملکرد دانه، عملکرد بيولوژيک، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخه فرعي، تعداد غلاف در ساقه اصلي، تعداد غلاف در شاخه فرعي و تعداد کل غلاف در بوته بود. نتايج حاصل از مقايسه ميانگين نشان داد که ژنوتيپ هاي هايولا 308 و ليکورد داراي بيشترين عملکرد دانه در شرايط معمول و ژنوتيپ هاي هايولا 308 و مودنا داراي بيشترين عملکرد دانه در شرايط تنش بودند. نتايج تجزيه همبستگي نشان داد که در شرايط معمول عملکرد دانه با عملکرد بيولوژيک و در شرايط تنش عملکرد دانه با عملکرد بيولوژيک، شاخص برداشت، تعداد غلاف در شاخه فرعي و تعداد کل غلاف در بوته در سطح احتمال 1 درصد همبستگي دارند. تجزيه رگرسيون گام به گام نشان داد که در شرايط معمول عملکرد بيولوژيک و در شرايط تنش شاخص برداشت تاثيرگذارترين عوامل بر عملکرد دانه بودند. تجزيه به عامل ها نشان داد که چهار عامل در شرايط معمول 85 درصد و در شرايط تنش 86.6 درصد از کل تغييرات واريانس را توجيه نمودند. به طور کل معلوم شد که ژنوتيپ هايولا 308 و ليکورد داراي عملکرد دانه بالايي در هر دو شرايط آبياري بود، اما ژنوتيپ مودنا تنها عملکرد دانه بالايي در شرايط تنش داشت.