اثر مصرف زئوليت بر عملکرد دانه و صفات فيزيولوژيک گندم (رقم بک کراس روشن) در شرايط تنش کم آبي

جهت بررسي اثر تنش کم آبي و مصرف مقادير مختلف زئوليت بر صفات فيزيولوژيک و زراعي گندم رقم بک کراس روشن، آزمايشي درمزرعه آموزشي دانشگاه پيام نور اراک سال زراعي 1390-1389 به صورت کرت هاي يکبار خرد شده در قالب طرح پايه بلوک هاي کامل تصادفي باسه تکرار اجرا شد. تنش کم آبي به عنوان عامل اصلي در چهار سطح (آبياري بر اساس نياز آبي گياه، آبياري به ميزان 85، 70 و 55 درصد نياز آبي گياه) در کرت هاي اصلي و مصرف مقادير مختلف زئوليت به عنوان عامل فرعي در چهار سطح (عدم مصرف زئوليت، مصرف زئوليت به مقدار سه، شش و نه تن در هکتار) در کرت هاي فرعي قرار داده شدند. نتايج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش کم آبي بر صفات عملکرد دانه و بيولوژيکي گياه، سطح ويژه برگ پرچم، تراکم سنبله، ميزان کلروفيل b، هدايت الکتريکي تيمار متانول و هدايت الکتريکي تيمار استون معني دار شد. همچنين اثر سطوح مختلف مصرف زئوليت نيز بر صفات عملکرد دانه و بيولوژيکي گياه، سطح ويژه برگ پرچم و هدايت الکتريکي تيمار متانول معني دار بود. در بين سطوح مختلف تنش کم آبي، بيشترين و کمترين هدايت الکتريکي تيمار متانول با ميانگين 3306 و 2835 ميکروزيمنس بر سانتي متر به ترتيب متعلق به تيمار آبياري بر اساس 55 درصد نياز آبي گياه و تيمار شاهد (آبياري معمول) بود. همچنين بيشترين ميزان کلروفيل b با ميانگين 0.598 ميلي گرم در گرم بافت تازه گياه مربوط به تيمار آبياري شاهد و کمترين مقدار آن با ميانگين 0.517 ميلي گرم در گرم بافت تازه گياه مربوط به تيمار تنش کم شديد آبي (آبياري بر اساس 55 درصد نياز آبي گياه) بود. بيشترين و کمترين عملکرد دانه با ميانگين 5193 و 3330 کيلوگرم در هکتارمربوط به تيمار آبياري شاهد و تيمار آبياري بر اساس 55 درصد نياز آبي گياه بود. همچنين کاهش عملکرد دانه ناشي از تيمار عدم مصرف زئوليت، معادل 16.79 درصد نسبت به تيمار مصرف نه تن در هکتار زئوليت بود. به طوري که مصرف نه تن در هکتار زئوليت با 4901 کيلوگرم در هکتار بيشترين عملکرد دانه را توليد نمود. با بررسي نتايج مشخص شد که افزايش شدت تنش کم آبي، باعث کاهش در اکثر صفات فيزيولوژيک و زراعي گندم گرديد و مصرف 9 تن در هکتار زئوليت باعث جبران صدمات ناشي از تنش کم آبي در گندم در شرايط محل اجراي آزمايش شد.