تعيين تاثير يك برنامه آموزشي بر مبناي سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي بر ارتقا بهداشت بلوغ جسمي دانش آموزان دختر

زمينه و هدف: عواملي نظير فقدان آگاهي صحيح در مورد بهداشت دوران قاعدگي منجر به ايجاد عملكردهاي غلط در اين دوران مي شود. اما مي توان با آموزش و ايجاد تغييرات رفتار، اگاهي و مهارت هاي دوران بلوغ را به دانش آموزان انتقال داد. لذا پژوهش حاضر با هدف تعيين تاثير يك برنامه آموزشي بر مبناي سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي بر افزايش بهداشت بلوغ جسمي دانش آموزان دختر شهر گنبد در سال 92 طراحي و اجرا گرديد.
روش كار: اين پژوهش يك مطالعه نيمه تجربي بود. 102 دانش آموز واجد شرايط با انجام تخصيص تصادفي در دو گروه مداخله و مقايسه وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بود. براي اندازه گيري اعتبار پايايي پرسشنامه از روش آزمون مجدد (بر روي 30 نفر و به فاصله 10 روز) استفاده گرديد. جهت تعيين اعتبار محتوايي (روايي)، پرسشنامه توسط 10 نفر از اساتيد صاحب صلاحيت مورد بررسي قرار گرفت. دانش آموزان قبل از انجام مداخله آموزشي پرسشنامه ها را تكميل كردند. مبناي طراحي مداخله آموزشي بر اساس سازه هاي مدل اعتقاد بهداشتي بود. مداخله آموزشي بر اساس نتايج پيش آزمون به مدت يك ماه به طول انجاميد و پس آزمون 3 ماه پس از مداخله آموزشي در دو گروه انجام گرديد. سپس داده هاي گردآوري شده در نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در اين مطالعه از آزمون هاي آماري كاي دو، مك نمار، من ويتني، تي مستقل، تي زوجي و آناليز واريانس استفاده گرديد.
يافته ها: نتايج متغير هاي دموگرافيك در دو گروه تفاوت معني داري نداشتند (p>0.05). در گروه مداخله قبل و 3 ماه بعد از آموزش، متغير اگاهي از 53.07±9.78 به 81.09±7.25 متغير عملكرد از 48.06±10.93 به 53.94±11.32، حساسيت درك شده از 72.61±10.4 به 79.6±9.6، شدت درك شده از 66.33±7.98 به 77.5±6.88، منافع درك شده از 66.20±8.51 به 76.78±6.99، موانع درك شده از 58.84±11.81 به 43.64.78±10.57، خودكار آمدي از 78.16±9.33 به 93.32±7.04 و راهنما براي عمل از 26.61±16.85 به 46.21±16.05 رسيد. نتايج نشان داد كه در گروه مداخله اختلاف معني داري در متغيرهاي آگاهي و عملكرد و سازه هاي مدل قبل و 3 ماه بعد از مداخله آموزشي وجود دارد (p<0.05). در گروه مقايسه اين متغيرها اختلاف آماري معني داري را نشان ندادند (p> 0.05).
نتيجه گيري: استراتژي مداخلات آموزشي مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي تغييرات قابل ملاحظه اي در ارتقا رفتار به وجود مي آورد و انجام مداخلات آموزشي با به كارگيري انواع مدل هاي آموزش بهداشت جهت برنامه ريزي آموزش مسائل دوران بلوغ پيشنهاد مي گردد.