مدل سازي غلظت رسوب حاصل از فرسايش شياري با استفاده از سيستم نروفازي (ANFIS) در منطقه نيمه خشک

در بسياري از مناطق نيمه خشک ايران فرسايش خاک به عنوان يک معضل محيط زيستي بر حاصل خيزي خاک، کيفيت آب و زيست بوم هاي آبي اثر مي گذارد. نرخ خاک برداشت شده بر اساس نوع فرسايش و فرآيندهاي تخريب زمين متفاوت است. فرسايش شياري معمولا در مواقع بارش شديد بر روي دامنه هاي شيب دار ايجاد مي شود و شرايط انتقال رسوب در آن نامتعادل است. در اين تحقيق با استفاده از مدل نروفازي اقدام به شبيه سازي غلظت رسوب حاصل از فرسايش شياري شده است. يک سري از روابط تجربي و پارامترهايي که براي شبيه سازي هيدروديناميک شيار، جدا شدن خاک و ظرفيت حمل و انتقال رسوب که بر فرسايش حاصل از شيار موثرند به عنوان ورودي مدل در نظر گرفته شدند. فرآيند توسعه و ارزيابي مدل با استفاده از مجموعه داده هاي مشاهده اي در 27 شيار آزمايشي با دبي 12 ليتر بر دقيقه مقايسه شد. در اين پژوهش براي تعيين ترکيب بهينه ورودي ها از روش گام به گام از ميان 10 پارامتر ورودي موثر در برآورد غلظت رسوب شامل ويژگي هاي خاک، توپوگرافي و پوشش گياهي استفاده شد. بر اساس نتايج روش گام به گام، چهار پارامتر درصد شيب، درصد پوشش گياهي، درصد رس و تنش برشي جريان براي مدل سازي انتخاب شدند. ارزيابي مدل نشان داد که مدل نروفازي با ضريب تبيين، جذر ميانگين مربعات خطا و ميانگين خطاي اريب، به ترتيب، 0.697، 30.5 و 1.0 قادر به پيش بيني قابل قبول غلظت رسوب حاصل از فرسايش شياري بود.