زمينه و هدف: بيماري هاي قلبي- عروقي بيشترين علت مرگ و مير در كشور هستند و وجود يك راهنماي باليني پيشگيري از بيماري هاي قلبي و عروقي جز نيازهاي اساسي براي پيشگيري از آن ها مي باشد.
روش كار: انتخاب راهنماي مناسب در چهار مرحله با تشكيل تيمي از متخصصين و پزشكان عمومي انجام شد كه با جستجو در پايگاه هاي اطلاعاتي (شامل 16 پايگاه) و ارزيابي اوليه راهنماهاي يافت شده كه 13 راهنما بود شروع و بعد از ارزيابي اوليه از لحاظ (در دسترس بودن نسخه كامل، به روز بودن و سازماندهي مناسب)، تعداد چهار راهنماي منتخب با ابزار نقادي (Appraisal of Guidelines for Research & Evaluation AGREEII)، مورد غربال قرار گرفتند. در ادامه، ترجمه راهنماي نهايي منتخب همراه با استخراج سوالات باليني و توصيه ها (طبق توافق خبرگان) انجام و توصيه هاي مناسب با توجه به شرايط بومي كشور و هزينه هاي پيشگيري و درمان مربوطه، جايگزين شدند. در نهايت به صورت يك راهنماي باليني مدون ارائه گرديد.
يافته ها: توصيه ها در دو بخش مديريت سبك زندگي (رژيم غذايي، فعاليت فيزيكي) و توصيه هاي باليني و درماني (افزايش فشار خون و چربي خون) بيان شده است. به منظوركاهش فشارخون، افراد به شركت در فعاليت هاي بدني هوازي متوسط تا شديد، 3 تا 4 بار در هفته، به طور متوسط 40 دقيقه در هر جلسه، توصيه مي شوند. در راستاي پيشگيري اوليه در افراد بدون ابتلا به ديابت با 70-189 LDL-C ميلي گرم در ليتر توصيه به دريافت درمان با استاتين و برآورد خطر ده ساله رخداد بيماري هاي قلب و عروق، مطرح شده است. در توصيه باليني مربوط به فشار خون، اگر 135.85mmHg<ABPM/HBPM<150/90 mmHg باشد (Home Blood Pressure Monitoring-HBPM; Ambulatory Blood Pressure Monitoring-ABPM) توصيه به درمان دارويي در كنار اقدامات پيشگيرانه مي شود. اگر سن فرد زير 55 سال باشد شروع درمان با مهاركننده آنژيوتانسين يا بلوك كننده گيرنده آنژيوتانسين و اگر سن بالاي 55 سال بود بلوك كننده كانال هاي كلسيم توصيه مي گردد و در صورت عدم پاسخ درمان تركيبي توصيه مي گردد.
نتيجه گيري: تاثير الگوي رژيم غذايي براي كاهش فشارخون، مستقل از تغييرات در وزن و مصرف سديم مي باشد. بيماران بايد نسبت به انطباق الگوي رژيم غذايي توصيه شده با ترجيحات شخصي و فرهنگي خود تشويق شوند. در راهنماي باليني حاضر، سعي شده تا بهترين راهكارها و توصيه ها بر اساس شواهد سطح بالا، در دو بخش خدمات پيشگيرانه و اقدامات باليني ارائه گردد.