بسترها و عوامل موثر در شکل گيري گروهک تروريستي داعش

گروهک تروريستي داعش يکي از مهم ترين تحولات اخير در منطقه و عراق به شمار مي رود که با قدرت گيري از بحران سوريه، به عنوان اصطلاحي جديد در محافل سياسي و مطبوعاتي رايج گرديد.ظهور اين گروه نشانگر آغاز مرحله جديدي از سلفي گرايي راديکال با تبعيت از انديشه هاي ابن تيميه و سيدقطب در منطقه و جهان است. ابوبکر البغدادي رهبري اين گروه را بر عهده دارد و با بهره گيري از انديشه هاي نوسلفي گرايي در تلاش براي تاسيس حکومت اسلامي ابتدا در عراق و سوريه و بعد در ساير نقاط جهان است. قدرت يابي اين گروه در چند ماه اخير در حدي بوده که توانسته به عنوان کنشگر غيردولتي فعال در صحنه عراق ظاهر گردد و روند سياسي و امنيتي عراق را با اتخاذ رويکردي مسلحانه با مشکل مواجه سازد.
پژوهش حاضر با اتخاذ رويکرد تحليلي– توصيفي با شيوه جمع آوري اطلاعات به صورت کتابخانه اي و استفاده از متون اينترنتي در صدد پاسخگويي به اين سوال است که «چه عواملي در شکل گيري داعش در عراق موثر بوده اند؟» و فرضيه اصلي مقاله آن است که «داعش به عنوان کنشگري اثرگذار، نقش مهم و برجسته اي در تحولات اخير عراق دارد. اين گروه يکي از گروه هاي تکفيري در سطح منطقه است که باهدف تشکيل امارات اسلامي شروع به فعاليت نمود و عوامل داخلي و منطقه اي و بين المللي نيز از عوامل موثر در شکل گيري آن بوده اند.» يافته هاي پژوهش حاکي از آن است که مي توان از ايدئولوژي سلفي- جهادي، عوامل داخلي (ضعف دولت و نيروهاي نظامي، تعامل با گروه هاي سياسي، عوامل جغرافيايي، اختلافات قومي، عوامل اقتصادي- اجتماعي)، عوامل منطقه اي (بحران سوريه، حمايت هاي مالي و نظامي عربستان و قطر به منظور سرنگوني حکومت اسد و همکاري هاي ترکيه با گروهاي مخالف اسد) و از نقش غرب به رهبري ايالات متحده (به بهانه کمک به ثبات منطقه و عراق، مبارزه با تروريست ها و تلاش براي ايجاد حکومت مردمي در سوريه) به عنوان عوامل فرامنطقه اي موثر در شکل گيري گروهک تروريستي داعش نام برد.