بررسي اثر عصاره الكلي گياه ترشك (Rumex) بر روي ليشمانيوز پوستي ناشي از ليشمانيا ماژور (Leishmania major) در موش هاي Balb/C

زمينه و هدف: ليشمانيوز جلدي بيماري اندميك در بسياري از كشورها از جمله ايران است. از آنجا كه استفاده از تركيبات آنتيموان 5 ظرفيتي در درمان اين بيماري عوارض جانبي به همراه دارد، اين مطالعه به منظور تعيين تاثير عصاره الكلي گياه ترشك بر روي زخم هاي تجربي حاصل از ليشمانيا ماژور در موش هاي Balb/C انجام گرفت.
روش كار: در اين مطالعه تجربي 30 سر موش Balb/C به 6 گروه 5 تايي از A تا F تقسيم شدند، سپس در ناحيه قاعده دم هر موش 100ميکروليتر سوسپانسيون از فاز مايع محيط کشت محتوي 1´10⁶ پروماستيگوت هاي زنده و فعال ليشمانيا ماژور سوش استاندارد (MRHO/IR/75/ER) به صورت زير جلدي تزريق و ضايعات جلدي حدود 3 هفته پس از تلقيح ايجاد شد. سه غلظت مختلف عصاره الكلي بذر گياه ترشك (3 و 5 و 9 ميلي گرم در ميلي ليتر) به گروه هاي D تا F تزريق شد. سه گروه ديگر به عنوان گروه هاي كنترل در نظر گرفته شدند، به طوري كه گروه A هيچ ماده درماني را دريافت نكرد و گروه هاي B و C به ترتيب الكل اتانول تنها و داروي گلو كانتيم را دريافت كردند. تزريقات به صورت 2 بار در روز به مدت 15 روز انجام گرفت و هر هفته قطر زخم ها در تمام گروه ها اندازه گيري شد. همچنين تعداد انگل در زخم موش ها پس از تهيه گسترش و رنگ آميزي در زير ميكروسكوپ بررسي شدند. نتايج در فرم هاي اطلاعاتي ثبت شده و با استفاده از آزمون هاي آماري وان اوي- آنووا و توكي تست مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: پنج هفته پس از تزريق انگل، ميانگين قطر زخم ها در غلظت 9 ميلي گرم در ميلي ليتر، كاهش داشته و بهبود كامل زخم ها هم در اين گروه مشاهده شد. همچنين بار انگلي در اين گروه در مقايسه با گروه دريافت كننده گلوكانتيم به طور معني داري (P£0.05) كاهش نشان داد.
نتيجه گيري: نتايج اين تحقيق نشان مي دهد كه غلظت موثر اين گياه (9 ميلي گرم در ميلي ليتر) مي تواند به عنوان جايگزين مناسب دارويي در درمان ليشمانوزيس پوستي انسان مورد استفاده قرار گيرد.