اصلاح سوگيري توجه در مصرف کنندگان سيگار: بررسي اثر شرطي سازي عامل

مقدمه: سوگيري توجه به تصرف توجه توسط يک محرک هنگام رقابت چندين محرک مختلف اشاره دارد. ادبيات پژوهشي بر اهميت سوگيري توجه نسبت به محرک هاي مرتبط با اعتياد در ادامه ي مصرف و همچنين عود افراد ترک کننده صحه مي گذارد. در پژوهش حاضر به بررسي اثر اصلاح سوگيري توجه در کاهش سوگيري توجه افراد سيگاري پرداخته شد؛ همچنين شرطي سازي عامل براي اولين بار با فرآيند اصلاح سوگيري توجه ترکيب شده است.
روش: طرح پژوهش حاضر از نوع آزمايشي بوده است. سه گروه 20 نفره (کنترل، اصلاح سوگيري توجه و اصلاح سوگيري توجه به همراه تقويت و تنبيه) در سه مرحله زماني (پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري) از لحاظ ميزان سوگيري توجه مورد سنجش قرار گرفتند. بين پيش آزمون و پس آزمون، گروه کنترل مداخله اي خنثي دريافت کرد؛ درحالي که گروه اصلاح سوگيري توجه، با روش اصلاح سوگيري توجه متداول، و گروه ديگر، از طريق اصلاح سوگيري توجه با تقويت و تنبيه مورد مداخله قرار گرفتند. براي سنجش و اصلاح سوگيري توجه و اصلاح سوگيري توجه به همراه تقويت و تنبيه از تکليف پروب دات استفاده گرديد.
يافته ها: يافته ها حاکي از آن بود که هر سه گروه از لحاظ ميزان سوگيري توجه در پس آزمون به طور معناداري با يکديگر تفاوت داشتند، به طوري که گروه اصلاح سوگيري توجه به همراه تقويت و تنبيه داراي کمترين سوگيري توجه و گروه کنترل داراي بيشترين سوگيري توجه بودند. همچنين در مرحله ي پيگيري مشخص شد که ميزان سوگيري توجه گروه کنترل از دو گروه ديگر به طور معناداري بيشتر است؛ اما بين دو گروه آزمايشي تفاوت معناداري مشاهده نگرديد.
نتيجه گيري: از اين مطالعه مي توان نتيجه گرفت که اصلاح سوگيري توجه يک مداخله مؤثر و کارآمد است؛ به علاوه شرطي سازي عامل مي تواند به گونه اي موفق به روش هاي کلاسيک اضافه شود. در مقاله تلويحات پژوهشي و باليني اين روش ذکر گرديده اند. پيشنهاد مي شود در مطالعات آينده به بررسي اين روش مداخله جديد در ساير اختلالات مصرف مواد مبادرت گردد.