بررسي آزمايشگاهي تعدادي از روابط تعيين ضريب آبگذري خاک ‎ هاي اشباع ماسه اي

هدايت هيدروليکي اشباع يکي از مهم ترين و پرکاربردترين مولفه هاي ژئوتکنيکي مي باشد. اين مولفه تحت تاثير خصوصيات سيال، توزيع منافذ و خصوصيات سطح ذرات خاک قرار دارد که تغيير در اين عوامل باعث ايجاد تغييرات گسترده اي در آبگذري نمونه هاي مختلف مي شود. تاکنون روابط تجربي مختلفي جهت تخمين ضريب آبگذري اشباع خاک هاي غير چسبنده با توجه به نوع مصالح ارائه شده است. در اين تحقيق هفت روش پر کاربرد شامل روش هاي ترزاقي، کوزني –کارمن، چاپيوس و آبرتين، اصلاحي Navfac، شهابي و همکاران، بونيمپا و همکاران و چاپيوس مورد آزمون قرار گرفت. براي اين منظور چهار نمونه خاک ماسه اي (R1 تا R4) با طيف نسبتا وسيعي از اندازه ذرات تهيه و به صورت الماني با حجم مشخص درون يک جعبه از جنس پلاکسي گلاس متراکم شد و تحت تاثير ارتفاع هيدرو استاتيک آب در نقاط ارتفاعي 0.5، 1 و 1.5 متر قرار گرفت و جريان عبوري، فشار استاتيک اندازه گيري و خطوط پتانسيل و فرياتيک رسم گرديد. در ادامه به کمک نتايج حاصل از اجراي مدل، دقت روابط نام برده بررسي شد. بطوريکه براي نمونه هاي مذکور به ترتيب ضريب آبگذري اشباع 0.0051، 0.048، 0.076 و 0.19 سانتيمتر بر ثانيه به دست آمد. با توجه به دامنه محدود استفاده از مولفه هاي ورودي، روش ارائه شده توسط شهابي و همکاران فقط براي نمونه R4 قابل استفاده بود، بنابراين اين روش از تجزيه وتحليل آماري حذف گرديد. با مقايسه نتايج مدل آزمايشگاهي و معادلات پرکاربرد مشخص گرديد بين روش هاي مختلف روابط کوزني–کارمن و چاپيوس و آبرتين با بيشترين ضريب همبستگي و کمترين RE و RMSE داراي بالاترين دقت در تخمين ضريب آبگذري اشباع هستند که علت آن را مي توان به استفاده از مولفه هاي موثر در معادله، به کاربردن دامنه گسترده اي از داده ها و مطالعات آزمايشگاهي دقيق نسبت داد. از طرفي روش بونيمپا و همکاران بيشترين انحراف را از مقادير مشاهداتي نشان داد که علت آن را مي توان حساسيت اين مدل به مولفه نسبت پوکي (e) دانست، نتايج حاصل از انجام آزمايش با نسبت هاي پوکي مختلف نشان داد با افزايش نسبت پوکي درصد خطاي روش بونيمپا و همکاران به صورت قابل ملاحظه اي افزايش مي يابد.