ارزيابي توانمندي ها و کاربري هاي ژئومورفوسايت ها (مطالعه موردي: ژئومورفوسايت هاي شهرستان طبس)

ژئوتوريسم، شاخه جديدي از گردشگري مسوولانه است که با هدف حفاظت از ميراث زمين و همچنين ارتقاي سطح زندگي جوامع بومي، حفظ ارزش هاي فرهنگي و توسعه اقتصادي، بر استفاده از جاذبه هاي زمين شناختي و ژئومورفولوژيکي تاکيد مي کند. مجموعه ميراث ژئومورفولوژيکي، فرهنگي و گردشگري ژئوتوريسم، در قالب مکان هايي نمايان شده است که به عنوان ژئومورفوسايت از آن ها ياد مي شود. شهرستان طبس با وجود فرايندهاي مختلف زمين شناسي، مجموعه متنوعي از اين ژئومورفوسايت ها را در خود جاي داده است. به دليل قرارگيري منطقه طبس بين دو ناحيه بزرگ کويري ايران (دشت لوت و کوير مرکزي)، مناطق کويري و بياباني طبس تقريبا در حاشيه قرار گرفته است و بسياري از توانمندي هاي آن هنوز به صورت علمي بررسي نشده است. در اين پژوهش، بنا بود تا ضمن شناسايي مناطق ژئوتوريستي شهرستان، ژئومورفوسايت هاي منطقه نيز شناسايي شوند؛ بر اساس مجموعه اي از ارزش هاي علمي، حفاظتي و گردشگري ارزيابي شوند و سپس با توجه به کاربري هاي متناسب با گردشگري و توسعه اقتصادي، اولويت بندي شوند. پس از جست و جوهاي گوناگون، در نهايت 50 ژئومورفوسايت براي ارزيابي انتخاب شدند و از بين روش هاي ارزيابي ژئومورفوسايت ها، از روش GAM استفاده شد. در ارزيابي کلي ژئومورفوسايت هاي شهرستان، ژئومورفوسايت هاي «رخنمون هاي درنجال»، «سرزمين سياه» و «مخروط افکنه هاي شتري»، به عنوان بهترين ژئومورفوسايت ها براي کاربري هاي ژئوتوريستي تعيين شدند و مي توان آن ها را به عنوان يک کالاي اقتصادي به گردشگران ارائه کرد. ضمن اينکه حفاظت ميراث زمين در طبس به صورت بالفعل صورت نمي گيرد و از منظر اقتصادي و اجتماعي، جامعه بومي طبس، سهم بسيار اندکي در گردشگري دارد.