موقعيت سياسي- نظامي کوفه و راهبرد امام علي در انتقال و استقرار مرکز خلافت اسلامي در آن شهر

در حوزه تمدن اسلام، نام و هويت تاريخي بعضي از مکان ها، اعم از بناها، مقبره ها، شهرها و حوزه هاي جغرافيايي و ...، از ابعاد مختلف داراي اهميت، اعتبار و ويژگي هاي منحصر به فرد است و از همين باب بخشي از هويت تاريخي تمدن اسلامي را مي توان در قالب بررسي و معرفي همان اماکن تاريخي مورد بازشناسي قرار داد. خاصه آن که نوعي ارتباط جدايي ناپذير و ناگسستني ميان هويت آن ها و هويت تمدن اسلامي، پيوسته برقرار و شايسته استناد است. به عبارتي، تمدن اسلامي به آن حوزه ها و محدوده هاي جغرافيايي هويت بخشيده و در مقابل، بخشي از هويت خود را از آن ها گرفته است. از اين رو چگونگى شکل گيري، توسعه و سير تحولات سياسي – اجتماعي شهر کوفه، به عنوان بخشي از هويت آن شهر، و هم هويت فرهنگي و تاريخي آيين اسلام که در سده هاي آغازين اسلامي از اهميت شايان توجهي در تعاملات سياسي و اجتماعي برخوردار بوده است، ونيز شناخت ضرورت ها و پيامدهاي انتقال مرکز خلافت اسلامي در خلافت امام علي (ع)، مساله مورد بررسي در اين مقاله است. اين مقاله برآن است تا با رجوع به منابع معتبر و کاوش در اقوال مختلف مورخان، اهميت شهر کوفه را در نيمه اول سده نخست هجري قمري و استراتژي امام علي را در گزينش آن به پايتختي مورد استدلال قرار دهد.