همکاري رضاخان با دولت استعماري انگليس در انعقاد قرارداد 1933م

يکي از قراردادها يا امتيازاتي که در دوران حکومت پهلوي با بيگانگان و خصوصا دولت استعماري انگليس منعقد گرديد ، انعقاد قرارداد يا امتيازي جديد به نام قرارداد 1933 م/ 1312 ش مي باشد. براي انعقاد چنين قرارداد ننگيني زمينه سازي هاي زياد و ايجاد فضاي سياسي بسياري که نخستين آن قرارداد نهم اوت 1919 م/ 1298 ش بود، انجام گرديد. وقتي انگليسي ها نتوانستند آن قرارداد را عملي سازند، روح آن قرارداد را در قالب کودتاي 1299 ش/ 1920 م ريخته، با سلسله مقدماتي دست به ايجاد حکومتي وابسته به نام حکومت پهلوي زدند. نخستين پرده اين نمايش خلع احمد شاه و انقراض سلسله قاجار بود. تمام منظور و مقصود انگليسي ها از تقويت رضاخان و روي کار آوردن اواين بود که منافع اقتصادي و سياسي آنها از هر جهت تامين شود و روح قرارداد 1919 م/ 1298 ش را به صورت جديدتري زنده سازند و اين صورت جديد الغاي قرارداد دارسي و انعقاد قرارداد 1933 م/ 1312 ش بود که ميان ايران و انگليس منعقد شد که به موجب آن شرکت نفت ايران و انگليس فعاليت خود را آغاز کرد و مورخان براين عقيده اند که مضرات قرارداد 1933 م/ 1312 ش بيشتر از قرارداد دارسي بوده، انعقاد قرارداد 1933 م/ 1312 ش را يکي از اشتباهات بزرگ رضاخان مي دانند.